Onzichtbaar, integer, weinig gerespecteerd

Politie & Wetenschap Overzichtsstudies bevat bijzondere publicaties over politiewetenschappelijke
en -kundige kennis en inzichten die in achterliggende jaren zijn vergaard en opgebouwd, al dan niet
(deels) onder de vlag van Politie & Wetenschap. Hiermee wordt beoogd een extra stimulans te geven
aan een continu proces van kenniscumulatie en verdieping.
De Nederlandse politie heeft een bijzondere traditie die haar een eigen profiel geeft, anders dan
dat van buitenlandse politie. Een blik op haar verleden biedt een goede manier om die traditie
te ontdekken. De afgelopen jaren is een belangrijk deel van dat verleden in een reeks studies
blootgelegd. In dit essay wordt op basis van die verworven kennis in kaart gebracht hoe de politie
zelf, maar ook bestuurders en bevolking het politieoptreden waarnamen en beoordeelden en hoe
de politie haar optreden rechtvaardigde. Wanneer ontstond er in de Nederlandse politie een zeker
zelfbewustzijn en hoe ging die politie zich toen zien? Hoe veranderde in de loop der tijd de eigen
opvatting van goed politiewerk? En welke opvattingen koesterden ondertussen het bevoegd gezag en
de bevolking over goed politiewerk? Hadden politiebeambten het idee over gezag in de samenleving
te beschikken? Vond het bevoegd gezag dat de politie over gezag moest beschikken? En hoe werd er
in de bevolking tegen dat gezag van de politie aangekeken? In dit essay wordt aan de hand van drie
begrippen (identiteit, beroepsopvatting en gezag) op basis van een bonte verzameling historische
bronnen, zoals essays, romans, verhalen en krantenartikelen, een antwoord op deze vragen gezocht.
In de eeuwenlange traditie van politiewerk in Nederland blijken dan drie visies te kunnen worden
onderscheiden die afwisselend in politie, politiek en samenleving de boventoon voeren en die
doorwerken tot op de dag van vandaag.