Onze klas, mijn wereld

In dit boek brengen de auteurs de theorie over sociale competentie, recent empirisch onderzoek, pedagogische basisprincipes en concrete suggesties voor activiteiten, werkvormen en pedagogische middelen samen. Onze Klas, Mijn Wereld levert daarmee een unieke bijdrage aan de bestaande literatuur voor de opleidingen, de nascholing en de leerkrachten die al in de praktijk werkzaam zijn. Onze Klas, Mijn Wereld is een methodiek voor het werken aan sociale competentie in de onderbouw van de basisschool. Drie dimensies van sociale competentie staan centraal: identiteitsvorming, werken aan de onderlinge sociale relaties in de klas, en werken aan de klas als geheel en aan burgerschap. Deze dimensies zijn ontleend aan een model dat is ontwikkeld aan de Universiteit van Amsterdam. In dit model is voor het eerst sociale competentie beschreven vanuit het perspectief van burgerschap, naast de meer gangbare ontwikkelingspsychologische focus op het individu en onderlinge relaties. Onze Klas Mijn Wereld is geen methode maar een methodiek. De kracht van een methodiek is dat leerkrachten aan kunnen sluiten bij de specifieke behoeften van hun groep. Met Onze Klas Mijn Wereld kunnen zij kiezen uit een breed aanbod van inspirerende activiteiten vanuit een pedagogisch perspectief, met speciale aandacht voor taalonderwijs en ICT. De activiteiten zijn in de praktijk met leerkrachten ontwikkeld voor groep 1 tot en met 4 en uitgeprobeerd in een of meer groepen van de 8 deelnemende basisscholen. In principe zijn ze geschikt voor de hele onderbouw. Met het oog op een doorgaande lijn zijn er suggesties opgenomen voor de groepen 5-8. Onze Klas Mijn Wereld heeft ook gebruik gemaakt van al bekende, succesvolle praktijken zoals het logeerdier, materialen (kwaliteitskaartjes), werkvormen (klassenvergadering) en pedagogische middelen (complimenten geven). Uitgangspunt van Onze Klas, Mijn Wereld is de integratie van de activiteiten in het reguliere curriculum. Daarom zijn de activiteiten voor sociale competentie verbonden met taalonderwijs en het gebruik van ICT. Als invalshoek voor het werken aan taal is gekozen voor functioneel taalonderwijs, voor taal die betekenisvol is in het leven van kinderen, ook buiten de klas. Functioneel taalonderwijs zit dicht tegen de natuurlijke taalverwerving aan. Beide hebben een sociaal-emotionele basis. De doelen voor taal in de verschillende activiteiten zijn gekoppeld aan de tussendoelen en leerlijnen die het Expertisecentrum Nederlands (EN) per bouw heeft beschreven op basis van de landelijke kerndoelen voor het taalonderwijs. Deze tussendoelen zijn opgenomen in de kennisbasis voor taalonderwijs voor de lerarenopleiding. ICT heeft weliswaar op alle scholen zijn intrede gedaan, maar het gebruik ervan is vaak nog erg eenzijdig. De pc wordt meestal alleen ingezet als bron van informatie, als typemachine, als middel voor het aanleren en toetsen van deelvaardigheden en als spelletjeskast. Aan communicatie over eigen ervaringen en opvattingen komen scholen niet toe, terwijl nieuwe technologieën en sociale media buiten school van steeds meer belang worden in identiteitsvorming en (digitaal) burgerschap. Doel van Onze Klas, Mijn Wereld is om een goede basis te kunnen leggen om leerlingen te helpen ICT op een zinvolle en kritische wijze te gebruiken.