Ondernemendheid, persoonlijke en sociale vaardigheden van de professional

Ondernemendheid is geen exclusieve eigenschap van mensen die een opleiding hebben gevolgd. Er zijn vele voorbeelden te geven van ongeschoolde ondernemende mensen. Leeftijd speelt evenmin een rol. Veel kinderen zijn erg ondernemend. Ze klimmen in bomen en graven kuilen, halen stunts uit op driewielers en skateboards. Bij ondernemendheid gaat het niet alleen om bedrijfsmatige activiteiten. Wanneer iemand een ’selfie’-filmpje op YouTube zet waarin hij iets van zichzelf laat zien, bijvoorbeeld dat hij goed kan zingen of dansen, is dat zeker ondernemend te noemen. Zelfs al is dat niet bedoeld om als veelbelovend talent ontdekt te worden. Ondernemende mensen starten een handtekeningenactie voor het behoud van een natuurgebied of bouwen een nieuw bestaan op in het buitenland, zoals in het televisieprogramma ‘Ik vertrek’ is te zien. Ondernemendheid is een algemene menselijke eigenschap. De een heeft daar meer van, de ander minder. Die eigenschap kan zich op vele manieren uiten en is ook op vele manieren te omschrijven: energiek, doortastend, proactief, dynamisch, avontuurlijk, initiatiefrijk, voortvarend, vitaal. Het begrip kan dus een verschillende invulling krijgen, de omschrijvingen blijven tamelijk ruim en abstract. Wat wordt in dit boek bedoeld met ondernemendheid als eigenschap van studenten die voor het middelbare en hoger beroepsonderwijs hebben gekozen? Niet dat zij allemaal ondernemers worden, reizen om de wereld gaan maken of gaan emigreren. Waar het hier om gaat is niets minder dan wat van een student wordt verwacht als geschoold professional, iemand die een vak heeft geleerd. Professionals hebben bepaalde competenties. Zij hebben kennis, kunnen die in praktijk brengen en willen dat ook doen. Wij zien ondernemendheid als kenmerk van een professional als de combinatie van vier competenties: 1.Kansen zien en benutten (initiatief). 2.Betrokken kunnen zijn (gedrevenheid). 3.Communicatief vermogen bezitten (overtuigingskracht). 4.Reflectievermogen bezitten (zelfkennis).