Multidisciplinaire aspecten van blockchain

De zoveelste digitale hype is blockchain, die naar verluidt als ultieme ‘ontwrichter’ de samenleving opnieuw zal veranderen. Het gaat om de belangrijkste vinding na het World Wide Web van internet. Blockchain betreft een verzamelnaam voor digitale databanken, die gedistribueerd, mathematisch-beveiligd en chronologisch van aard zijn. In theorie heeft de techniek het vermogen een breed probleem te slechten: een tekort aan vertrouwen in digitale systemen. Tegelijkertijd kan een blockchain – en passant of, vaker, met voorbedachtheid – nieuwe bedrijfs- en procesmodellen initiëren, omdat zij een andere wijze van organiseren ontsluit, dankzij het onveranderbaar registreren van herleidbare gegevens zonder de tussenkomst van een trusted third party. Dat maakt bank, notaris of overheidsorganisatie, zoals het Kadaster, overbodig. Bestaande toepassingen lopen uiteen van cryptovaluta’s als betaalmiddel tot het vastleggen van transacties in toeleveringsketens. Transparanter, veiliger en meer efficiënt.

Maar de rijen sluiten zich niet, al lijken pragmatici zich niet tegen de blockchain- technologie als zodanig te keren. Zij willen eerst zien en dan pas geloven dat blockchain een heuse game changer is, zoals eerder Internet, smartphones en cloud computing dat waren. Goed beschouwd houdt vrijwel iedereen – ondernemer en politicus – de deur open voor de potentie van deze techniek; inclusief bijvoorbeeld minister Hoekstra (Financiën), die tegelijkertijd cryptovaluta’s binnen een ‘passend’ internationaal regelgevend kader wil brengen om het oneigenlijk gebruik tegen te gaan. Terwijl De Nederlandsche Bank crypto’s niet als geld beschouwt, heeft Schiphol als eerste Europese luchthaven een geldautomaat geplaatst, zodat passagiers hun resterende euro’s kunnen wisselen voor bitcoins of etherium, en vice versa.

Wat dit boek bijzonder maakt en onderscheidt van andere publicaties over blockchain, is de multidisciplinaire – maatschappelijke, technische en juridische – benadering. Blockchain is bij uitstek een onderwerp dat een dergelijke, brede benaderingswijze vereist. Niet alleen liggen er talloze vraagstukken en uitdagingen op het gebied van techniek, maatschappij en wet- en regelgeving. Ook vragen kennis-, vaardigheids- en gedragscompetenties (digitale skills) een gerichte aanpak om blockchain-technologie een reële kans te bieden bij vervullen van de baanbrekende rol, die velen voor ogen hebben.

Met deze bundel kunnen degenen die al met blockchain bezig zijn of overwegen de technologie voor hun organisatie in te zetten, hun voordeel doen. Daarnaast biedt het werk achtergronden en aanknopingspunten voor politici, die met beleidsvragen in dit domein worden geconfronteerd.