Modellisme

Skepticisme heeft nogal een slechte naam, terwijl in de loop van de tijd filosofen skepticisme steeds dichter benaderden door stukjes van het idee ‘waarheid’ af te knagen. Weia Reinboud houdt in dit boek een pleidooi om nog een stukje verder te knagen, waardoor je terecht komt in een vorm van skepticisme die allerlei voordelen biedt.
‘Modellisme’ is de naam die zij voor haar favoriete vorm van skepticisme gebruikt. Hele rijen boeken zijn volgeschreven met pogingen om de door skeptici opgeworpen uitdagingen te weerleggen, maar in dit boek gaat het dus andersom. Het denken wordt er juist productiever van door skepticisme niet te vermijden en niet onbelangrijk is dat discussies er gezelliger en vruchtbaarder van zouden kunnen worden. In het boek voorbeelden uit de wetenschapsfilosofie (Popper, Hume, Einstein en anderen komen aan bod), maar steeds wordt de link gelegd naar het dagelijkse denken en de consequenties voor het sociale verkeer tussen mensen.

Weia Reinboud (1950) studeerde een jaar natuurkunde en daarna sociale wetenschappen. Later in zelfstudie de exactere kant van de filosofie.
Zij schreef boeken (waaronder ‘Hoe komen kringen in het water – aardige filosofie’), brochures en artikelen, over uiteenlopende onderwerpen (anarchisme, dwarse economie, ethische kwesties) waarin onderliggende thema’s eigenlijk altijd al zijn het logisch onderbouwd redeneren en de kwaliteit van het samenleven.

Weia Reinboud: Van 1983 tot 1989 waren we aan het schrijven aan ‘Hoe komen kringen in het water’ en ‘Het beste voor de aarde’ en al schrijvend kwamen we steeds meer in skeptisch vaarwater. Dat was geen opzet, opzet was juist om onze ideeën op hun stevigst op te schrijven. We stieten echter op alle problemen die vastzitten aan begrippen als ‘kennis’, ‘waarheid’ en ‘werkelijkheid’, problemen waar al hele bibliotheken over volgeschreven zijn. Dat is allemaal heel interessant, maar opmerkelijk is dat de uiterste consequentie, kiezen voor een vorm van skepticisme, zelden naar voren wordt gebracht. Ik heb het in ‘Hoe komen kringen in het water’ ook nog net niet hardop gezegd, alleen in de bijlage heb ik het woord ‘modellisme’ ingevoerd – en dat is feitelijk een vorm van skepticisme. Ik heb nu ‘Modellisme’ geschreven om dat idee steviger neer te zetten. De meeste mensen zijn al skeptisch over de ideeën van andersdenkenden – en die kritische benadering verdienen ook de eigen ideeën.