Minister van alles en de moslims van Myanmar

Genocide, etnische zuivering, volkerenmoord, massamoord, uitroeiing - welke term van toepassing is, mogen de juristen van het Internationaal Strafhof uitmaken. Zeker is dat de Rohingya, een van de vele etnische minderheden woonachtig op het grondgebied van Myanmar, de slachtoffers zijn.

Een van de belangrijkste actoren bij de tragedie rond de Rohingya is Aung San Suu Kyi, de vrouw aan wie 25 jaar geleden de Nobelprijs voor de Vrede werd toegekend. In zijn eerdere boek over Myanmar ('De Boeddha en de marionetten', 2006) sprak Joop Verstraten zijn verbazing uit over het feit dat deze voorvechter van vrede en mensenrechten haar lippen stijf gesloten hield wanneer het ging om het lot van de minderheden in haar eigen land.

Nu, na jaren van huisarrest, is dezelfde Aung San Suu Kyi volgens haar eigen woorden de machtigste politicus van Myanmar. Maar in werkelijkheid is zij verstrikt geraakt in een onzalige drie-eenheid met het leger en de extremistische boeddhisten van het land. Zij lijkt het slachtoffer te zijn geworden van haar eigen ambities.

Ook voor het Westen is een ongemakkelijke situatie ontstaan. Door de media en door politici van links tot rechts was Aung San Suu Kyi nagenoeg heilig verklaard. Toen zij in 2012 zitting nam in het parlement van Myanmar en in 2015 zelfs leider van de nieuw gevormde regering werd, beschouwden velen dit als het onweerlegbare bewijs dat een tijdperk van democratie was aangebroken. De economische sancties werden opgeheven en buitenlandse investeerders en regeringsleiders trokken massaal naar Myanmar.

Maar etnische zuiveringen en democratie sluiten elkaar niet per definitie uit. Aung San Suu Kyi ontkent in alle toonaarden dat de Rohingya worden vervolgd en van het grondgebied van Myanmar worden 'gezuiverd'. Zij blijkt toch niet zo'n groots voorvechter van mensenrechten te zijn en veel aanhangers, westerse politici incluis, zijn daardoor in verlegenheid gebracht. Maar de werkelijke slachtoffers van deze zich onder onze ogen voltrekkende tragedie zijn natuurlijk de Rohingya, door de Verenigde Naties inmiddels aangemerkt als 'het meest vervolgde volk ter wereld'.