Lege plaats, de

Tussen 1939 en 1945 schrijft Georges Bataille een reeks teksten die voor de ontwikkeling van zijn cultuurfilosofie beslissend zijn, In deze teksten ontwerpt hij een 'atheologie': een denken dat zich de vraag stelt hoe met de moderne cultuur een diepgaande verdringing van het heilige is gegeven, en hoe deze cultuur desondanks door de lege plaats van het heilige wordt bespookt. Bataille vermoedt dat in de verschrikkingen van de oorlog, in het geweld van de revolte of in de ervaring v an het extreme waarmee literatuur, kunst, erotiek en waanzin ons confronteren, de evidenties van het moderne leven op het spel worden gezet en geschonden: productie en progressie, arbeid en nut, rationalisme en individualisme. Hij interesseert zich voor het moment van de uitzondering, waarop de instrumentele gedaante van het leven voor even verbleekt en in crisis komt. Daar waar deze evidenties o p hun grens stuiten zoekt Bataille naar de mogelijkheid van een (sociale, politieke) gemeenschap die minstens deze grens openbaar maakt en aan haar recht doet. De atheologie voert het denken binnen in het 'riskante spel van de grens, van het extreme' (Foucault). De sensibiliteit voor deze grens en voor de God die daar verschijnt en verdwijnt, is een ieder die vandaag tracht te denken mede aan Bataille verschuldigd. Zo beschouwd is zijn werk een nieuw, controversieel begin, en moet men er verder aan schrijven, het veranderen, preciseren en kritiseren. Dit boek vormt daartoe een poging.