Kolonialisme en racisme / CIVIS MUNDI JAARBOEK / 2016

De treurige geschiedenis van onze naoorlogse dekolonisatie,voorafgegaan door ons koloniale verleden, is nadien jarenlangzoveel mogelijk verdrongen in het nationale bewustzijn. Eind jaren'60 werd wel even herinnerd aan oorlogsmisdaden, gepleegddoor Nederlandse militairen tijdens de zogenaamde politioneleacties tegen de Indonesische rebellie. Maar dat werd van regeringswegeafgedaan als incidentele excessen. De laatste tijd dringtdat koloniale verleden en daaropvolgende dekolonisatie zich echteronweerstaanbaar op, en is er een sterke neiging daar steedsmeer in negatieve termen op te reageren, als een open wondein onze geschiedenis. In dit boek wordt daar op veelzijdige wijzeop teruggekeken, en die negatieve reacties nader op hun ethischgehalte gewogen. Daarbij wordt dat Nederlandse kolonialismeen de daaropvolgende dekolonisatieproblematiek besproken inhet brede historische kader van het Europese koloniale verleden,waarvan het deel uitmaakte. Vergeleken met andere kolonialemogendheden van weleer valt Nederland op door zijn weinigevenwichtige oordeelsvorming over eigen koloniaal verleden.

Na een algemene geschiedfilosofische inleiding, waarin gesteldwordt dat alle koloniale mogendheden, dus ook Nederland, naarhedendaagse maatstaven een racistisch verleden meeslepen, volgteen rechtsfilosofische (oordeelsvorming over kolonialisme in universalistischeof relativistische termen) en volkenrechtelijke beoordeling(van Europees koloniaal volkenrecht naar democratiserendvolkenrecht) hiervan. Daarna komen twee professionele historiciaan het woord, die dat verleden uit verschillende gezichtshoekenbenaderen en evalueren, en wordt dat verleden voorts door eenethisch-juridische bril nader getoetst (eigentijdse normen nietklakkeloos toepassen op koloniale verleden). Speciale aandachtwordt ook geschonken aan het Belgische koloniale verleden inAfrika, en hoe dat door onze zuiderburen geëvalueerd wordt. Tenslotte wordt op het Europese koloniale verleden in Afrika in hetalgemeen teruggekeken. De Europese schaamte daarover is eenfeit, maar helpt Afrika niet verder, zo luidt de conclusie.