Keerpunten

‘Hoe de toekomst er had uitgezien als Halifax het ambt van eerste minister had geaccepteerd, is onmogelijk te zeggen. Maar zijn beslissing om op dat moment terug te treden is zonder twijfel van grote invloed geweest op de Britse voortzetting van de oorlog. Aan het eind van de middag van 10 mei was Winston Churchill minister-president. In zijn misschien wat al te zwaar aangezette bespiegelingen van een paar jaar later beschrijft Churchill zijn gevoelens: “Eindelijk had ik het gezag om richting te geven aan het hele gebeuren. Ik had het gevoel dat ik met een doel onderweg was en dat mijn leven hiervóór slechts een voorbereiding was geweest door dít moment en déze beproeving.”
De omvang van die beproeving zou al spoedig duidelijk worden, want binnen veertien dagen hing het lot van Frankrijk aan een zijden draad en was bijna het hele Britse expeditieleger in groot gevaar: een kwestie van krijgsgevangenschap of vernietiging. Churchill had zijn ambt nauwelijks aanvaard toen hij geconfronteerd werd met de ernstigste dreiging die het land in zijn lange geschiedenis onder ogen moest zien. Het dreigende gevaar dwong het oorlogskabinet tot één van de gedenkwaardigste beslissingen die een Britse regering ooit had hoeven nemen: de weg vrijmaken voor vredesonderhandelingen met Hitler óf doorvechten.’

Duitsland, Italië, Japan, Engeland, de Verenigde Staten en Rusland. Dit waren de zes grootmachten aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, die in anderhalf jaar tijd tien grote beslissingen namen. Deze beslissingen zijn niet alleen bepalend geweest voor het verloop van deze oorlog, maar ook voor het lot van miljoenen mensen. Kershaw beschrijft de samenhang tussen de meest cruciale beslissingen in de Tweede Wereldoorlog en laat zien hoe door de ene beslissing de andere werd opgeroepen.


Ian Kershaw (1943) is een Brits historicus die heeft gestudeerd aan de universiteiten van Liverpool en Oxford. Sinds 1989 doceert hij als professor hedendaagse geschiedenis aan de universiteit van Sheffield. Zijn specialisatie is Hitler en nazi-Duitsland.