Journalistieke reportage

THE STORY BEHIND THE STORIES Oscar Wilde heeft eens gezegd dat journalisten onteesbaar schrijven en tach aftrek vinden, terwijl de schone literatuur niet wordt gelezen. Toch bestaat er een compromis: de grote reportage. Daar gaat dit boek over. Journalisten klagen soms steen en been dat zij geen tijd en geld krijgen voor een groot of diepgravend verhaal. Intussen dringt de televisie zich op aan het publiek met haar korte berichten en informatief vermaak via talkshows. Computerfreaks beweren dat de persvrijheid niet meer exclusief de verantwoordelijkheid is van journalisten nu elektronische netwerken de informatievrijheid van de burgers zelf vergroten. Zij zouden nu het vaandel der immanente kritiek kunnen overnemen van de voormalige “underground press’. En ook ‘de’ wetenschap begeeft zich meer en meer op het journalistieke pad, waarbij zij zich — als een voor zijwaartse, verwarrende blikken geblindeerd brouwerijpaard — niet afvraagt in hoeverre panoramische verslagen nog binnen haar disciplines vallen. Dwars tegen deze recente ontwikkelingen in volharden nijvere journalistieke docenten — calvinisten die stilletjes hopen op een ‘objectief bericht’ — nog immer in hun ‘ambacht’ via treurig stemmende oefeningen met openingszinnen rond de vijf W's en H — het wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe — en het trechtervormige of Angelsaksische nieuwsbericht gekruid met een snufje hoor-wederhoor of ‘commentaar’. Journalistiek is voor velen nog een ambacht. Nadenken lijkt verder overbodig omdat het beroep toch “in de lift’ zit. Tallozen willen voor een tijdje het journalistiek beroep uitoefenen. Het gemiddelde opleidingsniveau stijgt, terwijl het vak aan de andere kant een beetje degradeert tot een beroep aan het begin van een loopbaan die elders zal eindigen. Het natuurlijk verloop is groot. Elke drie jaar stroomt, zo blijkt uit recent arbeidsmarktonderzoek, een 15 tot 25 procent door naar het pensioen of naar een ander beroep. Deze doorstroming lijkt op doorspoeling. Vakboeken dienen als zeef welke bestanddelen verzamelt voor hergebruik door nieuwkomers. Dit boek kent een drieledig doel: 1. de auteurs willen een brede en ook meer theoretische visie op de ‘praktische’ journalistiek bevorderen; 2. een verband leggen tussen journalistieke vaardigheden en sociaal onderzoek; en 3. de populariteit van het grote journalistieke verhaal bevorderen door een betoog over genres en het uitwisselen van ervaringen binnen een aantal nieuwsrubrieken. Misschien is deze publikatie grensverleggend doordat diverse disciplines met elkaar in verband worden gebracht. Dit boek is met opzet in twee delen gecomponeerd, een “denk’-gedeelte met theorie (hoofdstuk 1, 2, 3 en deels ook 4) en een ‘nadenk’-gedeelte naar aanleiding van uiteenlopende ervaringen en meningen (hoofdstuk 4 tot 9). Met het eerste deel mikken de auteurs op de behoefte aan ordening van ervaringen uit diverse disciplines. Het tweede deel verwoordt de ‘state of the art’ van de reportage. De auteurs proberen de achtergron