In (slow) motion

Eigenlijk heb ik een hekel aan de term 'niet-aangeboren hersenletsel', NAH, waarmee alles wat in iemands hoofd of hersenen gebeurt wat niet-aangeboren of erfelijk is, zoals een trombose, een bloeding, een ontsteking, of ziekten zoals 'Alzheimer' of 'Parkinson', op één hoop wordt geveegd met hersenbeschadigingen door een ongeval. En dat terwijl de gevolgen van deze aandoeningen en ziekten zo geweldig verschillend kunnen zijn. De gevolgen van een 'traumatisch hersenletsel' of contusio cerebri zijn vrij specifiek en verschillen hemelsbreed van die van een beroerte, trombose of bloeding. Vooral treedt door de 'contusio' een vertraging op van allerlei functies die de hersenen moeten uitvoeren.Dat is het meest hinderlijke in het denken en organiseren van iemands eigen denken en doen. Het wordt vaak 'te veel' en twee dingen gelijk doen lukt niet meer. Ook is het beheersen van emoties nogal eens moeilijker geworden, met alle gevolgen van dien in de sociale omgeving. Dat is het gevolg van, wat men noemt, een 'diffuse' beschadiging van de hersenen. Vooral bij mensen met middelzware traumatische hersenletsels, waar aan de buitenkant niet zoveel te zien is, doch die in hun functioneren vooral zelf veel hinder van de gevolgen ondervinden, is het moeilijk zo normaal mogelijk te zijn, wat soms net niet of helemaal niet lukt. Daarnaast zijn er gevolgen van plaatselijke beschadiging, die per persoon verschillend kunnen zijn, zoals geheugenklachten, taalproblemen, motorische veranderingen etc. En ten derde, is er natuurlijk de persoon, die als het ware de uiting van de opgelopen veranderingen en handicaps, kleurt. De één reageert anders dan de ander en gaat met de problemen anders om. De ene persoon verstopt de ontstane belemmeringen liever, de ander moet ze uiten. Veel is gelegen aan het omgaan met de klachten en afwijkingen. Men noemt dat tegenwoordig 'coping', als een methode van handelen waarbij de gevolgen zo gering mogelijk zijn.Daarbij is het goed te weten dat anderen na een hersenletsel soortgelijke problemen kunnen hebben en is er, hoewel deze altijd persoonlijk gekleurd zullen zijn, veel te leren van een ander. De titel van dit boek, 'In (slow)motion' is heel juist en de inhoud kan voor veel 'lotgenoten', naasten en anderen die proberen te begrijpen wat er omgaat in iemand met hersenletsel, heel verhelderend zijn. J.M.Minderhoud, emeritus-hoogleraar neurologie.