Historische Sensatie

Op 2 juni 1632 ging Ernst Casimir van Nassau-Dietz (stadhouder van Friesland en Drenthe) op verzoek van Frederik Hendrik naar het door de Spanjaarden bezette Roermond. Bij een bezichtiging van de loopgraven werd hij door een musketkogel in het hoofd getroffen. Die kogel bevindt zich in het Rijksmuseum. De hoed met het kogelgat ook, met de mantel en de broek die Ernst Casimir die dag droeg. Het Rijksmuseum herbergt duizenden voorwerpen die samen het verhaal van onze geschiedenis vertellen van de middeleeuwen tot heden. Of de voorwerpen nu triviaal (een kruiwagen die gebruikt is bij de aanleg van het Noordzeekanaal), discutabel (er zijn meer stokskes van Van Oldenbarnevelt), wereldschokkend (het Nederlandse 'geheime wapen' uit de negentiende eeuw) of beschamend (een beeld van een Javaan met een dieselmotor op schoot) zijn, ze geven ieder die er mee geconfronteerd wordt een historische sensatie, zoals Johan Huizinga het noemde. Volgens deze historicus kon een voorwerp uit het verleden, om het even of het belangrijk was, "opeens het gevoel geven van een onmiddellijk contact met het verleden, een sensatie even diep als het zuiverste kunstgenot". Ter gelegenheid van het thema van de Boekenweek (Spiegel van de Lage Landen, Boeken over onze geschiedenis) buigen vijftig Nederlandse schrijvers zich op verzoek van het Rijksmuseum over deze unieke voorwerpen en maken de lezer deelgenoot van hun persoonlijke historische sensatie. Dat levert een al even uniek boek op dat terug gaat naar de kern van de geschiedenis: verhalen vertellen. Bert Natter (publicist en schrijver van Het Rijksmuseum Kookboek) en Kees Zandvliet (hoofd afdeling Nederlandse Geschiedenis van het Rijksmuseum) voorzien de verschillende tijdperken (van de middeleeuwen tot de twintigste eeuw) van een historische context en geven kort de technische gegevens, historische waarde en de herkomst van de voorwerpen weer.