Het Noorse misverstand van Willem Frederik Hermans

De roman 'Nooit meer slapen' van Willem Frederik Hermans is een mijlpaal in de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Siep Kooi herlas deze roman vele malen. Steeds zette een korte scène, vrijwel aan het einde van het boek, zijn fantasie in werking. Tijdens een busrit reist de hoofdpersoon Alfred Issendorf samen met een Noors vijftienjarig meisje, Inger Marie. Wat school er achter het ogenschijnlijk simpele en korte gesprek dat ze beiden voerden? – de onbeduidend lijkende busscène duurt nog geen vijf pagina’s lang. In boekbesprekingen en commentaren op de roman is nauwelijks aandacht aan deze ontmoeting besteed.De auteur raadpleegde in het Literatuurmuseum in Den Haag de aantekenboekjes die Hermans tijdens zijn expeditie in het hoge noorden van Noorwegen bijhield. Hij kwam tot de ontdekking dat Hermans’ alter ego Alfred Issendorf en Inger Marie elkaar al een dag eerder op de veerboot, die laat in de avond aankwam, moeten hebben ontmoet. Verder onderzoek wees uit dat de bus de volgende ochtend vertrok. Hoe en waar zouden zij de nacht hebben doorgebracht? Zowel de roman als de aantekeningen van Hermans geeft daarover geen uitsluitsel. Op die intrigerende vraag heeft Siep Kooi zijn eigen antwoord gegeven. Hij blies de ontmoeting nieuw leven in en slaagde erin zijn ‘tegenverhaal’ als het ware over dat van Hermans heen te schuiven.Op grond van deze reconstructie zal de roman 'Nooit meer slapen' vanaf nu – 2021, het herdenkingsjaar van de schrijver W. F. Hermans, die 100 jaar geleden geboren werd – voortaan met andere ogen moeten worden gelezen.