Grootmoeder

LANG, LANG Geleden is het al dat ik voor het laatst haar lieve, zachtmoedige gelaat heb aanschouwd, ik de bleke gerimpelde wangen ervan heb gekust en ik haar in de blauwe ogen heb gekeken waaruit zoveel goedheid en liefde sprak; lang is het geleden dat haar oude handen mij voor het laatst hebben gezegend! Zij is niet meer, mijn lieve grootmoeder! reeds lang rust ze in de koele aarde! Voor mij is ze echter niet gestorven. Haar beeltenis is met al haar kleurigheid in mijn ziel gegrift en zolang die ziel gezond blijft, zal ze daarin voortleven! ware ik vaardig geweest met het penseel, dan had ik je, lieve oma, op een andere wijze eer bewezen; want van deze schets – met een pen getekend – weet ik niet, echt niet, of die wel iedereen in de smaak zal vallen! jij zei echter altijd: ‘je vindt op de wereld geen mens die dingen doet naar ieders wens.’ ik ben al blij als er maar een paar lezers zullen worden gevonden die met evenveel plezier over jou zullen lezen als ik over jou schrijf. Over de auteur Božena Nemcová (1820-1862), als Barbora Pankl geboren in een Duits-Tsjechisch gezin, groeide op in de landelijke omgeving van noordoost Bohemen. Dankzij de zorg van haar grootmoeder, die model stond voor de grootmoeder uit de gelijknamige roman, doorliep ze als kind een Tsjechische school en had vele Tsjechischtalige vriendinnen. Ze werd de eerste vrouw die Tsjechische literatuur schreef en werd geroemd om haar mooie taalgebruik. In de korte tijd dat zij als schrijfster actief was, schiep ze een uitgebreid en gevarieerd oeuvre. Ze was niet alleen de eerste Tsjechische schrijfster van belang, maar ze streed ook voor de zaak van de Tsjechische vrouw en de Tsjechische identiteit. Zo werd ook zij rolmodel voor volgende generaties Tsjechische schrijfsters. Haar meest bekend geworden boek Babic?ka uit 1855 staat nog steeds in de top van meest verkochte Tsjechische boeken. Naast Babic?ka schreef ze etnografische artikelen over de streken die zij bezocht of waar zij woonde, evenals korte verhalen en sprookjes. Een aantal van haar sprookjes komen in een Nederlandse vertaling voor in verzamelbundels en zijn ook verfilmd.