Goed toezicht

'Indrukwekkend... meer dan alleen een naslagwerk. Een Magnum Opus, letterlijk en figuurlijk!' Frans Leeuw, directeur WODC, ministerie van justitie en veiligheid en hoogleraar recht, openbaar bestuur en sociale wetenschappen aan de Universiteit van Maastricht. 'Theorie is verrijkt met casuïstiek, waardoor een caleidoscopisch beeld inzake toezicht ontstaat. Kortom: lezenswaardig en inspirerend!' Marcel Pheijff er, hoogleraar Accountancy aan de Nyenrode Business Universiteit en Forensic Accountancy aan de Universiteit van Leiden. Het boek Goed Toezicht is uniek, omdat het de vele gezichten van toezicht laat zien. Bij de overheid kennen we toezichthouders als de politie, inspecties (zoals de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit en de Inspectie voor de Gezondheidszorg) en autoriteiten (zoals De Nederlandsche Bank en de AFM). In het bedrijfsleven dragen veel gespecialiseerde professionals, zoals accountants en internal auditors, bij aan het interne toezicht. Daarnaast dragen RvC's en RvT's een grote toezichtsverantwoordelijkheid. Al die vormen van toezicht worden bekeken en met elkaar vergeleken. In een groot aantal concrete casussen - kredietcrisis, Vestia, Ahold, geweld tegen grensrechter - wordt nagegaan hoe toezicht in een bepaalde situatie heeft gewerkt: hebben verantwoordelijke actoren, waaronder de toezichthouder, risico's op tijd gezien en op tijd ingegrepen, hebben partijen wellicht gefaald? Het boek is geschreven voor eenieder die zich professioneel met toezicht bezighoudt, als toezichthouder binnen de overheid, met een toezichtfunctie in het bedrijfsleven of binnen maatschappelijke ondernemingen. Daartoe geeft deel I de methodische basis van toezicht; wanneer doet men het goed, wanneer is sprake van falend toezicht en hoe kan het beter? In deel II worden alle gebieden van toezicht in Nederland bekeken: overheidstoezicht, toezicht binnen bedrijven, toezicht binnen maatschappelijke ondernemingen (als zorg, onderwijs en woningcorporaties) en informeel, sociaal toezicht. Er is aandacht voor het toenemende internationale toezicht door de EU en de VN. Zelfs goddelijk toezicht komt aan bod: hoe zorgt een religie (christelijk of islam) ervoor dat gelovigen zich aan goddelijke normen houden? De wereld, zo laat het boek zien, hangt van toezicht aan elkaar! Deel III schetst hoe toezicht deel uitmaakt van democratie en good governance. Het deel eindigt met een aantal voorstellen hoe toezicht kan bijdragen aan een democratischer samenleving. Hiertoe behoort een herinrichting van de trias politica en het breed maatschappelijk gebruik van 'kwaliteiten convenanten'. Ruimschotel is jurist en sociaal wetenschapper en heeft na een methodisch proefschrift meer dan 25 jaar gewerkt in de wereld van toezicht en handhaving zowel vanuit de universiteit als private onderzoeksinstellingen. Hij is oprichter en directeur van CMC, Compliance Management Consultants en bedenker van de Tafel van Elf, een universeel verklaringsmodel voor (non-)compliance. 'Zeer toegankelijk en met een aangename dosis humor geschreven. De observatie dat toezicht niet perse onafhankelijk hoeft te zijn als de toezichthouder dat maar is, was precies het antwoord op een vraag waar ik al geruime tijd mee rond liep.' Flip Klopper, voorzitter Vereniging Intern Toezichthouders Pensioensector, VITP. 'Een prestatie van de eerste orde. Het boek zal het debat over governance voor lange tijd beheersen!' Frank Ankersmit, emeritus hoogleraar intellectuele en theoretische geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen.