God en de godsdienst - Gesprekken op Capri

"Waarom valt dat zo gemakkelijk te benoemen fenomeen, de 'terugkeer van de religies', zo moeilijk te denken? Waarom verwondert het ons? Waarom wekt het vooral verwondering bij hen die argeloos geloofden dat er een duidelijke tweedeling bestond: de Religie aan de ene kant en aan de andere de Rede, de Verlichting, de Wetenschap, de Kritiek, alsof die elkaar moesten uitsluiten? ( ... ) Blijft die terugkeer beperkt tot wat de doxa nogal verwarrend aanduidt als 'fundamentalisme' en 'fanatisme'? ( ... ) Vandaag valt mij te binnen wat ik indertijd las in Genet á Chatila: 'Een van de vragen die ik niet zal kunnen ontwijken is die van de religie'." Jacques Derrida "Dat de geschiedenis ook, of juist, een verlossende (of, in filosofische taal, emancipatoire) betekenis heeft, omdat zij een geschiedenis van verkondiging en antwoord is, van uitlegging, en niet van 'ontdekkingen' of van 'ware' aanwezigheden is die zich aan ons opdringen, - dat is iets wat alleen gedacht kan worden in het licht van het leerstuk van de Menswording." Gianni Vattimo "Heideggers denkend zoeken naar God speelde onmiskenbaar mee op de achtergrond van ons religiegesprek op Capri. De beide referenten, Derrida en Vattimo, zagen zich met dezelfde opgave geconfronteerd. Enerzijds moesten ze zich bevrijden van alle dogmatisme, vooral van het dogmatisme dat in de religie niets anders wil zien dan bedrog of zelfbedrog van de mens. ( ... ) Anderzijds lijkt ook de omvorming van de Griekse metafysica tot een natuurlijke theologie, zoals de Verlichting haar zag, niet meer werkzaam. ( ... ) Misschien gaat het om een opgave die onoplosbaar blijft voor de denkende pogingen van de mens. Dat heeft Heidegger aan het einde ook erkend: 'Alleen een god kan ons nog redden'." Hans-Georg Gadamer