Gesprekken over de liefde

Vertaling: Jan Sagel Wat is liefde? Deze fascinerende vraag, ontelbare malen door filosofen gesteld en beantwoord, vormt het onderwerp van het invloedrijke 'Gesprekken over de liefde' van Leone Ebreo (ca. 1460-1525). Ebreo, een Joodse intellectueel en begaafd arts, verzamelde gedachten over liefde uit verschillende culturen en leerde haar vanuit verschillende perspectieven te beschouwen: liefde was in zijn ogen een onderwerp voor de wetenschap, maar ook voor de theologie, de metafysica en zelfs voor de astrologie. In zijn 'Gesprekken over de liefde' verbindt Ebreo die theorieën tot een knappe en fascinerende synthese, maar geeft ze tegelijkertijd ook een dimensie die in veel abstracte filosofische verhalen over liefde verwaarloosd lijkt te worden: die van een concrete invoelbaarheid. De twee hoofdrolspelers van Ebreo's in platoonse stijl opgezette gesprekken verkennen aan de hand van hun gedachten over liefde in feite de liefde die ze voor elkaar voelen. Daaraan proberen zij door middel van een spel van aantrekken en uitstel een leefbare vorm te geven. Hierdoor krijgt de theorie een gezicht en blijkt de intersubjectieve liefde niet langer de traditionele tegenstander van metafysische liefde te zijn maar juist een vorm daarvan, en als we Leone goed verstaan zelfs een van de mooiste vormen. Dit meesterwerk uit de Italiaanse renaissance verschijnt voor het eerst in het Nederlands. De vertaler, J. Sagel, doet volledig recht aan de mengeling van het literaire plezier en de filosofische accuratesse die Leone in de 'Gesprekken' met elkaar heeft willen verbinden. Ze wordt omlijst, aan de ene kant door een uitvoerige inleiding waarin de vertaler het ongewone leven van Leone vertelt, een aangrijpend autobiografisch document vertaalt en de voornaamste filosofische invloeden op Leone inventariseert; en aan de andere kant door een epiloog waarin Dr. Sagel de kern van de liefdestheorie van Leone uit de soms retorische, soms ontwijkende, soms suggestieve 'Gesprekken' destilleert en in de context van de Renaissance plaatst.