Geschiedschrijving in de twintigste eeuw

'Men kan de geschiedschrijving opvatten als een discussie zonder eind,' schreef de Nederlandse historicus Pieter Geyl in 1965 in de beroemde inleiding van zijn beek Napoleon voor en tegen. De opvatting dat het laatste woord over welk historisch onderwerp dan ook nooit gesproken kan worden, wordt nu wel door de meeste historici geaccepteerd. In de vorige eeuw lag dat anders, toen in brede kring nog werd aangenomen dat historici wel degelijk in staat waren absolute waarheden te onthullen. De negentiende eeuw geldt bij uitstek als de eeuw van de geschiedenis. Het vak bereikte een sindsdien niet meer geëvenaard prestige in de wetenschappelijke wereld. De grote historici waren populair; voor het vak ontstonden academische opleidingen; ook de andere disciplines die zich met culturele verschijnselen bezighielden, deden dat vanuit een historische benadering. In de twintigste eeuw ging dat prestige verloren en ontstonden er concurrerende wetenschappen zoals de sociologie en de psychologie. De historici putten zich uit in debatten over de vraag welke wegen men nu diende in te slaan. Moest de negentiende-eeuwse traditie worden voortgezet of zou het vak moeten worden vernieuwd? In feite zou men de hele twintigste-eeuwse historische produktie als het resultaat van een voortdurende discussie over de grondslagen van het vak kunnen zien. Ondanks deze vruchtbare verwarring zijn veel historici erin geslaagd de aansluiting bij een breed lezerspubliek niet te verliezen. Ook dit boek richt zich niet alleen op beoefenaars van de geschiedwetenschap, maar op een ieder die geïnteresseerd is in geschiedenis. De lezer wordt met het twintigste-eeuwse debat geconfronteerd in een overzicht van de belangrijkste historische werken van deze eeuw. De aandacht wordt daarbij niet zozeer gericht op de theoretische debatten als wel op de concrete resultaten van de geschiedschrijvers. Huizinga, Ritter, Beard, Felevre, Bloch, Braudel, Thomas, Burke, het is slechts een kleine greep uit de veelvormige groep die in dit boek wordt voorgesteld. Met bijdragen van Jo Tollebeek, Frits Boterman, Leen Dorsman, Herman Beliën, Chris Lorenz, Peer Vries, Piet Blaas, Ulla Jansz, Hans van Lent, Gert Jan van Setten