Geschiedenis van de lage landen

De belangstelling van Jaap ter Haar voor de geschiedenis wordt aanleiding voor zijn grootste werk: Geschiedenis van de Lage Landen. Vier jaar lang heeft hij geconcentreerd gewerkt aan deze vaderlandse geschiedenis, die tenslotte verscheen in vier omvangrijke delen, waarin feitelijke en geromantiseerde historie elkaar afwisselen. Het is géén droge opsomming van jaartallen en feiten, maar een boeiend verhaal waarin, zoals in al zijn boeken, de individuele mens centraal staat met al zijn goede en minder goede eigenschappen. Vele mstona en archeologen hebben Ter Haar bij het schrijven als adviseur ter zijde gestaan om te verzekeren dat feiten en omstandigheden historisch verantwoord zijn. De grote verdienste van de Geschiedenis van de Lage Landen blijft echter de boeiende wijze waarop personen en gebeurtenissen uit het verleden levend en herkenbaar voor lezers van onze tijd zijn neergezet. Het grote succes dat de Geschiedenis van de Lage Landen ten deel viel bij de ruime lezerskring voor welke het bestemd was, was aanleiding een geheel in vier kleuren gedrukte uitgave te brengen. Sinds het verschijnen zijn ruim 100.000 series van de Geschiedenis van de Lage Landen verkocht. Voor heteerst verschijnt dit monumentale werk nu in één onverkorte uitgave. De Geschiedenis van de Lage Landen begint met de ontstaangeschiedenis van de aarde en voert ons via de prehistorie met zijn Neandertalers, de bouwers van hunebedden en de stamhoofden van de bronstijd naar de komst van de Romeinen. Uitvoerig wordt stilgestaan bij de grote invloed welke van de Romeinse beschaving en later van de brengers van het chnstendom us uitgegaan. Langzaam groeten in de Lage Landen de verschillende graafschappen tot onafhankelijkheid en komen zij in vele grotere en kleinere twisten tegenover elkaar te staan, terwijl ook innerltyk verdeeldheid gezaaid wordt door de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Het 1s tenslotte onder de Bourgondrers dat een nieuwe tijd wordt ingeluid. Onder het bestuur van de Bourgondische hertogen wordt voor het eerst over de Lage Landen gesproken en krijgt de eenheid van deze streken vastere vormen. De Bourgondische erfenis gaat over naar de Habsburgers, — dre in de persoon van Karel V hun macht uitbreiden over het grootste deel van West-Europa. In deze |periode gaat ook een nieuwe wind door de Lage Landen waaien, waartoe de hervorming in hoge mate bijdraagt. Er smeult een conflict dat onder Philips IÌ tot uitbarsting komt. De periode die men later de Tachtigjarige oorlog zal noemen, breekt aan. Na veel wisselvaltigheden die het leven van de gehele bevolking beïnvloedden scheidde de Republiek zich tenslotte af van het machtige Habsburgse rijk, en ontwikkelde zich tot een toonaangevende natie in Europa. De 17de eeuw is een periode van voorspoed en culturele bloei. Maar ook de schaduwzijden ontbreken niet. Voor velen blijft het leven moeilijk en hard en men heeft veel te verduren van de oorlogen te land en ter zee. Deze tijd vindt zijn bekroning in het optreden van Willem III, die zich ontwikkelt tot de grote rivaal van de Franse koning Lodewijk XIV. In de hierop volgende eeuw verandert het leven in vele opzichten. Er dringen nieuwe ideeën door die in de patriottentijd tot een ernstig conflict aanleiding zullen geven, maar anderzijds ook de aanzet vormen tot een nieuwe tijd. In de kritieke periode die voorafgaat aan de inval van de Fransen bewegen de Lage Landen zich op de rand van een burgeroor __log. Ondanks het feit dat tegen de Franse bezetting aan het einde van de 18de en het begin van de 19de eeuw steeds meer verzet rees, kwam door toedoen van juist deze Fransen veel tot stand | waardoor het koninkrijk der Nederlanden als het ware op een nieuw spoor de nieuwe tijd kon binnenrijden. Dit kon spoedig ook letterlijk door de enorme technische vooruitgang in de vorige eeuw, waardoor de samenleving radicaal zou veranderen. De twintigste eeuw kent de verschrikkingen van twee wereldoorlogen, die het gezicht van Europa ingrijpend veranderden. In de na-oorlogse decennia wijdt men zich aan wederopbouw en herstel. Jaap ter Haar schetst deze periode tegen de achtergrond van verleden en toekomst.