Geschiedenis ned. liberalisme in 19e eeuw

In deze beknopte, zeer persoonlijke schets van het Nederlandse liberalisme in de 19de eeuw getuigt Mr. Harm van Riel, markant liberaal voorman in de periode na de tweede wereldoorlog, van zijn grote verering voor Thorbecke die hij als Nederlands grootste staatsman zag. Aan Thorbecke is het te danken dat het liberalisme in ons land, zij het slechts voor korte tijd, zo'n hoge vlucht heeft genomen. Het verval van het liberalisme na Thorbeckes overlijden schrijft de auteur o.m. toe aan het te veel vasthouden aan de schoolstrijd, het achterblijven op het stuk van de sociale wetgeving en het gebrek aan aandacht onder de liberalen voor de opkomst van het georganiseerde proletariaat. Tevens wijst hij op het geringer formaat van Thorbeckes opvolgers, ondanks al zijn bewondering voor de Groningse liberaal Sam van Houten. Het boek is in sterke mate betrokken op de politieke actualiteit. Een herleving van het liberalisme, dat uit Thorbeckes leven en werken nog steeds inspiratie zou kunnen putten, acht schrijver voor Nederland en Europa van levensbelang. In de toestand van duffe machteloosheid waarin wij verkeren, moet, in Thorbeckes geest, vooral naar bevordering van zelfstandige kracht worden gestreefd. Mr. Harm van Riel (1907-1980) heeft zich in de Nederlandse politiek onderscheiden door zijn grote onafhankelijkheid van geest. Jarenlang Voorzitter van de VVD-fractie in de Eerste Kamer wist hij door zijn originele zeggingskracht ook velen buiten de liberale kring te boeien. Hij publiceerde veel, vooral op historisch terrein. Wegens zijn verzwakte gezondheid vertrouwde hij de eindredactie van dit laatste geschrift van zijn hand toe aan de liberale historicus J.G. Bruggeman, die Van Riels eigen zienswijze geheel onaangetast gelaten heeft.