Geloof & Geluk

In de hoge en late middeleeuwen waren op kleding gedragen onderscheidingstekens van groot belang. Deze insignes hadden een betekenis: enerzijds vertelden ze over de identiteit of gewenste status van de drager, anderzijds functioneerden ze als al dan niet christelijk amulet. Geloof & Geluk gaat in op de betekenissen (religieus en werelds), vormgeving, toegepaste materialen, productie, herkomst, verspreiding en het veelzijdige gebruik door de middeleeuwse mens. Van hoog tot laag, van arm tot rijk, iedereen bediende zich in de hoge en late Middeleeuwen van insignes. Daarmee geeft Geloof & Geluk een unieke kijk op alle lagen van de Vlaamse samenleving tijdens haar grootste bloei. In de late middeleeuwen vormde het 'insigne' een belangrijk aspect van de beeldcultuur. Mensen van alle rangen en standen tooiden zich met, soms goedkope, soms zeer kostbare spelden en hangers. Uiteraard speelde, behalve religie, het statusaspect een grote rol: welstand was letterlijk afleesbaar. Toch lag de belangrijkste betekenis van het dragen van insignes op een ander vlak, ze dienden vaak ook om kwaad te weren en geluk te brengen. Jos Koldeweij laat in dit rijk geïllustreerde boek, aan de hand van ruim 800 Vlaamse insignes, zien wat de functie, betekenis en ontwikkeling was van zowel religieuze als meer 'wereldlijke' insignes, en hoe ze bijdroegen aan de verspreiding van verhalen, kennis, geloof en bijgeloof. Hij vertelt daarmee het verhaal van 'etikettering' en 'labeling' in het Vlaanderen van de late middeleeuwen. In feite beschrijft hij echter een universeel menselijk fenomeen: de behoefte van de mens om zichzelf en zijn medemens te voorzien van merktekens.