Gelijkheid En Onbehagen

Mensen neigen ertoe het recente verleden te bekijken door het prisma van het heden. Maar het omgekeerde geldt evenzeer: hun blik op het heden wordt gekleurd door beelden over vroeger. In die slingerbeweging tussen toen en nu krijgt nostalgie vrij spel. Ook ontstaan blinde vlekken voor de continue veranderingen waaraan een samenleving onderhevig is. Zelden wordt omgezien met een onbevangen blik.
In Gelijkheid en onbehagen wordt een reeks prikkelende gedachten geformuleerd over de consequenties van die bijziendheid.
In West-Europa is sinds de Verlichting het ideaal van maatschappelijke gelijkheid gaan domineren. Dat heeft geleid tot een grotere gevoeligheid voor ongelijkheid, en veroorzaakt steeds meer onbehagen over de feilen van de samenleving.
Dat verklaart de obsessieve aandacht voor de inburgering van buitenlanders en hun nazaten.
Dat geldt ook voor de roep om herbezinning op de wortels van nationale gemeenschappen, met verhitte discussies over canonisering, stedelijke identiteiten, sociale cohesie, burgerschap, en gedeelde normen en waarden. Het verleden wordt daarbij gebruikt hoe het uitkomt, wat leidt tot vormen van collectief geheugenverlies, morele paniek en ontkenning van de maatschappelijke dynamiek. De auteurs pleiten daarom voor historische reflectie en het vastleggen van meerstemmige verhalen.
De spraakmakende historici Leo Lucassen en Wim Willems bezetten sinds kort gezamenlijk de leerstoel Sociale Geschiedenis aan de Universiteit Leiden/Campus Den Haag. Met hun oraties trokken zij in de pers reeds veel aandacht.