Gelderland - poezie van landschap en maatschappij

Vanuit dit motto bouwt Stichting Achterland sinds haar oprichting in 1992 aan een serie boeken over Nederlandse steden, streken en provincies, met thema’s als ‘een literaire reis door de tijd’ of ‘een literaire reis langs het water’. Het gaat om in linnen gebonden boeken (A5) met een tijdloze vormgeving, onderverdeeld in enkele tientallen ‘landmarks’, ofwel: spreads van twee tegenover elkaar liggende pagina’s, met links een foto van een markante plek en rechts een literair fragment (proza of poëzie) dat met de plek een directe of associatieve relatie heeft. Het begrip ‘markante plek’ kent een brede opvatting. Het gaat om monumentale panden, maar ook om hedendaagse architectuur, utiliteitsbouw en groen. De literaire teksten zijn overwegend van bekende Nederlandstalige auteurs, al kiezen we soms ook voor vertaald werk of dat van minder bekende (vaak jonge) auteurs. Meestal betreft het bestaande teksten, soms ook werk dat in opdracht tot stand komt. Een literair-historische introductie en een woord vooraf van een gemeente-, provincie- of regiobestuurder gaan aan de ‘landmarks’ vooraf. Bij de opzet van onze boeken kiezen wij als vertrekpunt steevast de plek. Deze heeft immers, in tegenstelling tot de literatuur, meestal een grote algemene bekendheid. Gezien de doorgaans grote hoeveelheid geschikte plekken en mogelijke combinaties van plekken en letteren, is het van belang een goede, vitale selectie van plekken te maken, alvorens tot literatuurstudie over te gaan. Daarom leggen wij tijdens het aanlooptraject van onze boeken contact met ‘partners in poetry’, dat wil zeggen: organisaties die in brede zin gelden als vormgevers van landschap en maatschappij. Hen nodigen wij uit mee te denken over plekken die karakteristiek zijn voor het te beschrijven gebied, maar die ook iets vertellen over de verbondenheid van de partners met hun omgeving. Zodoende ontstaat, naast een literair-landschappelijke, ook een maatschappelijke oriëntatie op de betreffende regio en daarmee een nog hechtere herkenbaarheid voor het publiek. Veel van onze partners kiezen ervoor een concrete plek te adopteren en mee te werken aan de verspreiding van het uiteindelijke boek. Iedere titel wordt officieel gepresenteerd tijdens een netwerkbijeenkomst, waarbij het eerste exemplaar wordt overhandigd aan het gemeente-, provincie- of regiobestuur. Deze boekpresentaties worden opgeluisterd door literaire voordrachten.