Ecce homo

In moderne kerken zijn kruiswegstaties vaak verdwenen of tot onderdeel geworden van een abstracte wandschildering of decoratief relief. Toch heeft het kruis de laatste tijd zijn traditionele plaats in het hart van de christelijke spiritualiteit teruggevonden. Juist in een tijd van geweld en onrecht zonder weerga krijgt het kruis betekenis als symbool van willekeurig geweld, van onrechtvaardige veroordeling van mensen, onderdrukking van het protest van de zwakken door belangengroepen die anderen in hun macht houden. Moderne mensen worden onophoudelijk geconfronteerd met Jezus die gefolterd, zwartgemaakt en tot zwijgen gebracht wordt. Dagelijks lezen wij in de krant en zien we op de televisie talloze berichten over oorlogen en zinloos geweld. In dit boek mediteren de zalige Titus Brandsma en de kunstenaar Albert Servaes over het lijden van Christus. De beroemde tweede bekering van Teresa kwam voort uit de beschouwing van een beeld van de Ecce Homo - een van die realistische Spaanse afbeeldingen die ons het bloed en de wonden waarmee het heilig lichaam overdekt is, niet besparen. De meditaties van Titus Brandsma over het lijden vormen een onderdeel van deze traditie waarin een levendig gebruik van de verbeelding ertoe dient om de werkelijkheid van Jezus' lijden op te roepen. Zijn overwegingen worden echter niet bij toeval in herinnering gebracht, want zij zijn meditaties bij de staties van de kruisweg van de schilder, Albert Servaes. De details van zijn overwegingen worden bepaald door de zwart op wit houtskooltekeningen van de kunstenaar. Dit boek presenteert een meesterwerk van de Vlaamse kunst gekoppeld aan de geestelijke reflecties van een vooraanstaand religieus personage uit Nederland. Beide zijn het resultaat van de overweging van Jezus' weg van de liefde. Servaes tekent in zichtbare beelden wat Titus Brandsma heel zijn leven innerlijk overwogen en geleefd heeft. Brandsma ziet in de kruisweg van Servaes een vorm van kunst die kan helpen om tot de ware contemplatie van de lijdende Christus te komen. Een zalige die mediteert bij een kruisweg die door Rome verboden wordt omdat het lijden te menselijke trekken vertoont.In recent times the cross has once more assumed its traditional place at the heart of Christian spirituality. To an age of unprecedented violence and injustice the cross makes sense as the symbol of arbitrary violence, unjust condemnation, suppression of the protest of the weak by powerful vested interests. Jesus, tortured, calumniated and silenced, has a familiar look to the modern person. Teresa of Avila's famous second conversion resulted from contemplating a statue of the Ecce homo - one of those realistic Spanish ones not omitting the blood and wounds covering the sacred body. To beginners in prayer, practicing meditation, she recommends the use of the imagination to picture Jesus, especially in his passion. Albert Servaes (1883-1966) is the leading representative of Expressionism in Belgian painting. Here we have a great piece of Flemish art matched with the spiritual thoughts of Brandsma. Titus meditating on the passion of the Lord, and calling attention to the place of the cross in prayer. These meditations on the passion stand wholly in this tradition of the vivid use of the imagination in order to evoke the reality of Jesus' sufferings. The details of his thoughts are determined by the artist's black on sepia drawings and are completely understood only by reference to them. No doubt the grim expressionist statement of the theme brought home with extra force to Titus' mind the frightful nature of the crucifixion.