De zin van de waanzin

Iedere maatschappij roept zijn eigen waanzinnigen op. Wanneer de maatschappij verandert ziet men ook een ander type waanzinnige ontstaan. Met andere woorden: de waanzin vormt een spiegel van de maatschappij. Roy Porter was tot zijn ontijdig overlijden in 2002 de onbetwiste autoriteit op het gebied van de geschiedenis van de psychiatrie. Hij was jarenlang redacteur van het tijdschrift History of psychiatry en auteur van talloze boeken en artikelen. Madness – a brief history is zijn laatste boek. Hij schildert hierin in grote streken de geschiedenis van de waanzin en zijn bestrijding. De beknoptheid brengt natuurlijk met zich mee dat kenners er weinig nieuws of origineels in zullen vinden, maar het is bewonderenswaardig hoe Porter erin is geslaagd niet te verzanden in een droog, chronologisch geordend verhaal, maar een zeer leesbaar boekje te maken waarin een overvloed aan gegevens is verwerkt. Er zijn ook duidelijk eigen accenten; zo geeft Porter aanzienlijk meer aandacht aan de visies van patiënten dan men meestal in historische publicaties aantreft. Voor diegenen die zich verder willen verdiepen in de geschiedenis van de psychiatrie is aan het boekje een uitstekende bibliografie toegevoegd. De uitgever verdient een compliment voor de verzorgde uitgave. Op de vertaling valt overigens her en der wel wat aan te merken. Zo worden de namen van beroepsverenigingen (American Psychiatric Association, Royal College of Psychiatrists) volkomen onnodig in het Nederlands omgezet. De vertaling van ‘Business as usual’ (de titel van een subparagraaf) in ‘Alles gaat z'n gangetje’ verdient al evenmin de schoonheidsprijs. Desalniettemin: een mooi boekje, dat van harte kan worden aanbevolen, zowel aan kenners als aan een breed publiek.