De wereld vanuit een luchtballon

De uitvinding van de heteluchtballon in 1783 was een bron van inspiratie voor populaire schrijvers als Edgar Allan Poe, Jules Verne en Mark Twain. Maar daar bleef het niet bij. De luchtballon sprak niet alleen tot de verbeelding van de literaire wereld; ook de fotografie, schilderkunst én het grote publiek raakten door dit fenomeen geobsedeerd. Dit boek reconstrueert op vakkundige wijze de culturele sensatie die de luchtballon in het Europa en in de Verenigde Staten van de 18e en 19e eeuw teweegbracht. Pioneers zoals ballonvaarder Jeann-Pierre Blanchard, zijn tijdgenoten en hun navolgers brachten meer dan een eeuw lang bij elke lancering opnieuw een enorm publiek op de been. Er was sprake van een heuse ballonnengekte, die zorgde voor een hele nieuwe stroming in de cultuurgeschiedenis: een derde dimensie, die doordrong tot alle culturele vlakken, van literair tot visueel, van de hoge tot de lage cultuur. Nadat in 1785 de eerste afbeelding van een luchtballon werd geproduceerd, ontstond er een weelde aan afdrukken, schilderijen en foto's. Niet alleen bekende fotografen en artiesten - zoals onder andere Goya, Manet en Daumier - lieten zich inspireren door de luchtballon; ook in de kunstnijverheid en in souvenirs werd de luchtballon veelvuldig weergegeven. Robert Verhoogt reconstrueert in De wereld vanuit een luchtballon: een nieuw perspectief op de negentiende eeuw op vakkundige wijze de culturele sensatie die de luchtballon teweeg bracht in de 19e eeuw: van kunst tot wetenschap, van oorlogen tot amusement. De uitvinding van de luchtballon in 1783 veroorzaakte een sensatie die ruim een eeuw later nog voelbaar was. Ballonvaarders zweefden de lucht in waarbij ze vol verbazing werden uitgezwaaid door tienduizenden toeschouwers. Hoog in de lucht beleefden ballonvaarders adembenemende avonturen en genoten ze van een nieuw perspectief op de wereld. De luchtballon inspireerde tot beeldende kunst, literatuur en wetenschap. Sinds de eerste ballonopstijging verscheen een stroom aan prenten, schilderijen en foto's van bekende kunstenaars als Goya, Manet en Nadar. Bovendien dook het motief van de luchtballon op in de mode en kunstnijverheid. Ten slotte schreven populaire schrijvers als Edgar Allan Poe, Jules Verne en Mark Twain verzonnen ballonverhalen voor een groot publiek. In het boek De wereld vanuit een luchtballon: een nieuw perspectief op de negentiende eeuw gaat de Robert Verhoogt op zoek naar de sporen van de luchtballon in de cultuur van de negentiende eeuw. Het boek is rijk geïllustreerd en toegankelijk geschreven voor een breed publiek. Robert Verhoogt is ) is kunsthistoricus en jurist en publiceerde eerder over kunstreproductie, Vincent van Gogh, de Nederlandse Romantiek, de negentiende-eeuwse kunsthandel en auteursrecht. Daarnaast is hij senior beleidsmedewerker bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.