De Weezenkas

Op 16 februari 1896 werd onder luid applaus van de aanwezige vrijdenkers de vereniging De Weezenkas opgericht. Een van de oprichters was de onderwijzer A.H. Gerhard, die beter bekend is als mede-oprichter van de SDAP. Doel van De Weezenkas was wezen en halfwezen 'te behoeden voor armoede en bedelarij en op te voeden op basis van het uitgangspunt zonder geloofsdogma, totdat zijn hun eigen kost konden verdienen'. De vereniging is ontstaan als een onderlinge verzekering om wezen en halfwezen - de pupillen - van de aangesloten vrijdenkers te beschermen tegen een christelijke opvoeding in een weeshuis of pleeggezin. Thans wordt gesproken van een opvoeding op humanistische grondslag. De Weezenkas maakte èn maakt het financieel mogelijk dat pupillen zich breed kunnen ontplooien. Vooral in de vooroorlogse periode combineerde De Weezenkas de onderlinge verzekeringsgedachte met een pedagogisch en maatschappelijk vooruitgangsoptimisme. De opvoeding gold als middel om de samenleving te verbeteren. De Weezenkas heeft als kleine onderlinge verzekering met grote idealen zijn zelfstandigheid altijd kunnen behouden. Dit is bijzonder in een periode waarin de moderne verzekeringsmaatschappijen oprukten en talloze onderlinge verzekeringen verdwenen. Ook de eigen verzekeringsmaatschappij Aurora wist tot in de jaren zeventig overname door een grote verzekeraar tegen te gaan. Dit boek beschrijft de boeiende geschiedenis van De Weezenkas. Daarmee is het ook een van de eerste studies over het praktische werk van de vrijdenkersbeweging in Nederland.