De tuin van de familie Finzi-Contini

Ik was benieuwd naar het boek omdat er herhaaldelijk naar verwezen werd in een ander prachtig boek, namelijk De oosthoek van de Melkweg, een onlangs uitgekomen debuut van Han Leeferink. De citaten uit De tuin van de familie Finzi-Contini in dat boek van Leeferink maakten me nieuwsgierig, en ik begreep niet dat ik dat kennelijk klassieke meesterwerk over het hoofd had gezien. Het bleek inderdaad prachtig: sfeer, taalgebruik, verhaal, en boeiend van begin tot eind. Bassani, de verteller en hoofdpersoon, valt meteen met de deur in huis: Hij wilde al jaren schrijven over de familie, en sfeer en taal geven in het begin meteen aan waarover het gaat, weemoedig terugkijken op de jonge jaren - en de verliefdheid - van de verteller voorafgaand aan de tweede wereldoorlog in het fascistische Italië. Het verhaal ontroert en neemt je mee, en gaat over de persoonlijke relaties en ontwikkeling van jonge joodse, mensen, vrienden van de verteller, en over hemzelf twee decennia geleden. Het gaat over liefde en vriendschap in die verwarrende en beangstigende tijd, maar in een bevoorrechte omgeving en vooral in mooie zomers op een prachtig, geheel ommuurd, landgoed, waar de dreiging van het nazisme lange tijd kan worden weggehouden. Het boek schetst die dramatische politieke periode slechts heel zijdelings, maar daardoor des te duidelijker en schrijnender. Het leven lijkt zich af te spelen in een stilte in de tijd. De tuin van de familie Finzi-Contini is een verhaal over adolescentieontwikkeling, over liefde en verlangen, "en ook weemoedigheid". Vooral dat laatste gevoel blijft over. Iets moois dat ooit is gebeurd en afgesloten en nu onbereikbaar is, maar wel altijd aanwezig zal blijven in het leven van de verteller.