De Spaanse armada

De nederlaag die in 1588 werd toegebracht aan de Spaanse Armada is in de geschiedenis bekend geworden als een van Engelands 'mooiste momenten'. Een kleine, ontoereikend uitgeruste vloot bracht de machtigste zeemacht die ooit bijeengebracht was, een verpletterende nederlaag toe; grote eskaders schepen, uit alle gewesten van het Spaanse rijk, moesten in wanorde overhaast om het noorden van Schotland been vluchten, en veel vergingen er langs de kusten van Ierland. De grote onderneming waarvoor men vier jaar lang plannen gemaakt had en die tot doel had het onbeschaamde kleine koninkrijk van Elizabeth i te onderwerpen, eindigde in een verpletterende vernedering voor 's werelds machtigste leider. Alexander McKee is teruggekeerd naar de oorspronkelijke verslagen van ooggetuigen om een nieuw licht te kunnen werpen op dit ogenschijnlijke wonder en hij geeft er een dramatische reconstructie van, beschreven door hen die werkelijk deelnamen aan de campagne, van beide zijden. Het resultaat is een stukje levende geschiedenis, een herwaardering die vele parallellen vertoont met de hachelijke zomer van 1940. Met de recentheid van de nieuwsberichten van gisteravond vertellen vierhonderd jaar oude stemmen ons over legers die zich groeperen op de kust van de Lage Landen, over de stuntelende onbekwaamheid die de logge Armada ten slotte met horten en stolen en valse starts in het gezichtsveld van Engeland bracht, over snelle en vernietigende aanvallen door de vlugge kleine Engelse galjoenen, over de paniekerige vlucht de Noordzee op, over ontbering en dood en, de hele gevechtsactie door, over een wanhopige behoefte aan meer munitie en voedsel. Als in een levendige documentaire worden de redenen waarom de dodelijke dreiging van Spanje in duigen viel, helder uiteengezet. Het is geschreven door de man die de Mary Rose opspoorde en boven water haalde, een historicus die het grootste deel van zijn leven heeft doorgebracht aan de zuidkust van Engeland en die daardoor zeer goed de buitenissigheden van wind en stroming kan begrijpen waarvan Drake en Hawkyns met zoveel succes gebruik maakten. Deze nieuwe en levendige benadering van een cruciale gebeurtenis in de geschiedenis blijft een voortreffelijke bijdrage aan de studie van de oorlogvoering op zee. Alexander McKee woonde aan de zuidkust van Engeland toen Groot-Brittannië in 1940 de dreiging onderging van een invasie door Hitlers legers en hij nam deel aan de landingen in Normandië in 1944. Daardoor bezit hij kennis uit de eerste hand van een gebeurtenis die wel wat leek op de campagne van de Armada, terwiji hij als historicus in staat is deskundig en met een praktisch oordeel de opvallende punten te belichten. Zijn kennis van de scheepvaart in de Tudortijd, verkregen door onderzoek en opgravingswerk aan de Mary Rose, verschaft hem een uniek inzicht in de schepen en wapens van 1588, terwijl zijn persoonlijke ervaring als enthousiast zwemmer en duiker in de zeeën aan de zuidkust hem in staat stelt vast te stellen hoe goed de Engelse admiraals uit die tijd hun kustlijn kenden.