De politiek der dingen

Techniek is een politieke factor van belang. De HSL, de Joint Strike Fighter, de Noord-Zuid lijn, het elektronisch patiëntendossier, kernenergie, ondergrondse CO2-opslag, slimme elektriciteitsmeters, kabinetten en bewindspersonen kunnen er over struikelen, politieke partijen kunnen met hun standpunten op deze dossiers kiezers trekken of juist van zich vervreemden. Nieuwe technieken die gewenst leken, creëren soms onverwacht nieuwe problemen die om een politieke oplossing vragen, zoals het waarborgen van privacy in het elektronisch patiëntendossier, de verspreiding van kinderporno via internet of het beheersen van het risico van het transport van gevaarlijke stoffen. Tegelijk helpt techniek bij het oplossen van vele politieke problemen. Techniek is dus zowel deel van het politieke probleem als ook deel van de politieke oplossing.inhoudInleiding: de politiek der dingen Frits Bolkestein en Jeroen van den HovenRacistische viaductenLangdon Winner over politiek en techniek Ilse OosterlakenSlapende politiemannenDisciplinerende technologieën in het verkeerKatinka WaelbersGewichtige keuzesPolitiek en ethiek bij het ontwerp van auto'sAnke van GorpDe OosterscheldekeringEen voorbeeld van waardenbewust ontwerpenIbo van de PoelSluisjes in Indonesië en IndiaIrrigatietechniek als materialisatie van koloniale politiekMaurits ErtsenGebouwen als fysieke en sociale constructiesCité de la Muette als voorbeeldPeter Kroes & Hugo PriemusElektronische dossiers en echte kinderenWaarden en ict-systemen in de jeugdgezondheidszorgTon MonassoWie zoekt zal vinden?De politiek van zoekmachines op internetPhilip BreySplijtbare rechtvaardigheidKernenergie en belangenconflicten tussen generatiesBehnam TaebiEen blik in de baarmoederDe geboortepolitiek van de echoscopie Peter-Paul VerbeekZorg op afstandDe politiek van draagbare ECG-apparaatjesNelly OudshoornDe politiek van technische artefactenEen slotbeschouwingJeroen van den Hoven en Ibo van de Poel