De Kleine Neurasthenicus

‘Wat lees je?’ vroeg hij, een klein boek met grijze linnen band van de schrijftafel nemend. ‘Dat moet je beslist lezen,’ antwoordde Viktor, ‘daar zul je beslist veel plezier aan hebben.’ ‘De kleine zenuwlijder, handleiding tot een fatsoenlijk leven,’ las Frits. ‘Je mag het nu wel lenen,’ zei Viktor. Frits sloeg het dicht en stak het in zijn jaszak, haalde diep adem en nam afscheid. Zo staat te lezen in hoofdstuk V van De Avonden. Het kleine grijze boekje dat Viktor aan Frits te leen geeft bestaat echt, al luidt de titel in werkelijkheid De kleine neurasthenicus. Beknopte handleiding tot een ordentelijk leven. De schrijver is H.G. de Cock, die het in 1922 in eigen beheer uitgaf. Het is een bonte verzameling ‘kleine ziektegeschiedenissen’ en bevat vele tips, trucs en aanwijzingen die, volgens de schrijver, moeten leiden tot dat ‘ordentelijk leven’. Wie De kleine neurasthenicus leest zal er nog steeds ‘beslist veel plezier aan hebben’. Veel van Frits van Egters’ ziekelijke fantasieën en plagerijen vinden in het werkje van De Cock hun geestelijke oorsprong. En of dat nog niet genoeg is, is De kleine neurasthenicus tevens het boek waaruit Gerard Reve de titel ontleende voor zijn gedroomde magnum opus Het boek van het Violet en de Dood, dat grote boek dat, in zijn eigen woorden, ‘alle boeken, behalve de Bijbel en het telefoonboek, overbodig zou moeten maken’. Met deze unieke uitgave van De kleine neurasthenicus, komt vijfentachtig jaar na dato het lijfboekje van Frits van Egters én Gerard Reve eindelijk binnen het bereik van het grote publiek. Een passender manier om de zestigste verjaardag van De Avonden te vieren is nauwelijks denkbaar.