De God der goden / Mens en tijd

Waarom is de geschiedenis van Europa ook de geschiedenis van het christendom? Het antwoord op deze vraag is te vinden in de Late Oudheid, in het succes van het christendom binnen het Romeinse Rijk. Het uitgangspunt van dit boek is de vraag wat heidenen als heidenen kon aanspreken in het antieke christendom. Het kersteningsproces wordt behandeld in vier grote 'bewegingen' Eerst worden de basisvoorwaarden geschetst voor de verspreiding van het christendom. Hoe kan men de christelijke missioneringsijver verklaren? Welke kenmerken van de Grieks-Romeinse wereld hebben de eerste verspreiding van het christendom mogelijk gemaakt of zelfs bevorderd? Het tweede deel behandelt de manier waarop de nieuwe religie zich profileerde ten overstaan van niet christenen. Het peilt naar de missioneringsmechanismen en naar de mogelijke redenen voor de bekering van heidenen. Het boek beschrijft ook de tegenbeweging, het acculturatie proces waarin het christendom zich in toenemende mate 'bekeerde' tot de heidense cultuur en religiositeit. Het laatste deel bespreekt de ontwikkelingen in de cruciale vierde eeuw: een periode waarin het christendom evolueerde van vervolgde religie naar vervolgende staatsgodsdienst. Constantijn speelde in dit proces de hoofdrol: hij smeedde de band tussen Kerk en Staat. Het is deze alliantie die de heidense culten uiteindelijk heeft doen verdwijnen. Door hem is de geschiedenis van Europa ook een geschiedenis van het christendom geworden.