De geboorte van Boontje / Huis Clos Essay / 4

De geboorte van Boontje is een essay in drie delen, tot stand gekomen in een hecht samenwerkingsverband tussen drie literatuurwetenschappers/filmkundigen. Het biedt een heroriëntatie op de avant-garde in de literatuur door de verbanden bloot te leggen tussen de komst van de film in de lage landen en twee spilfiguren in de avant-garde van voor en na de oorlog: Paul van Ostaijen en Louis Paul Boon.
De schrijvers maken aannemelijk dat de vroege vertoningspraktijken rond de stille film van grote invloed waren op de literaire avant-garde. Aan de hand van Paul van Ostaijens werk laten zij zien hoe dat in de literaire praktijk van die tijd uitpakte. Hij is de schakel naar de geboorte van 'Boontje' die, ofschoon 16 jaar jonger, even diep door de vroege stille film is beïnvloed. Hoe dit in zijn vroege romans doorwerkt en vorm krijgt, wordt overtuigend zichtbaar gemaakt.
Boon heeft zich altijd verzet tegen al te eenvoudige inter-pretaties van zijn schrijverspersona Boontje. 'Dat was immers geen eenvoudige grapjas of clown. Het was een heel specifieke creatie van de schrijver Boon, waarbij de vroege "Chaplin" alias "het mannetje met den bolhoed" - die gestalte uit de vroege stille film die het diepst op hem had ingewerkt - hem als een model voor ogen zal hebben gestaan. En dat was een provocatieve en subversieve, licht onaangepaste, door en door modernistische figuur, die welbeschouwd eveneens niets meer of minder was dan een artistieke schepping, een figuur, gecreëerd door een kunstenaar die zich effectief bediende van allerlei avant-gardistische technieken en gestes.'
Dit boek zet een aantal zaken recht rond 'Boontje'.
Het was de intentie van de auteurs een zowel voor academici als niet-academici inzichtelijk en toegankelijk boek te schrijven dat de context waarbinnen de problematiek speelt, verheldert, dat verrassende verbanden legt en nieuwe inzichten biedt en veel nieuws en wetenswaardigs oplevert. Een boek dat stelling neemt en tot discussie uitdaagt.

Auteurs
Ernst Bruinsma publiceert over Nederlandse, Vlaamse en Friese literatuur en is een van de bezorgers van L.P. Boons Verzameld Werk. Van hem verscheen o.a. Louis Paul Boon en het modernisme en in Vlaanderen en Kwaliteit als credo, over Boon en uitgeverij Manteau. Hij werkt aan een biografie over Angèle Manteau.
Bart Nuyens publiceert over de impact van de film op de Vlaamse en Nederlandse literatuur en is een van de bezorgers van de literatuurkritieken van Louis Paul Boon in Vooruit en van Ivo Michiels in Het Handelsblad. Van hem verscheen o.a. Louis Paul Boon en de (stille) film. Hij doceert aan de Schrijfopleiding van de Erasmus Hogeschool Brussel (RITS).
Annie van den Oever leidt de Minor en Master Film en het filmarchief binnen Kunsten, Cultuur en Media aan de Rijksuniversiteit Groningen; en zij is buitengewoon hoogleraar voor Film en Visuele Media aan de Universiteit van de Vrijstaat, Zuid-Afrika. Zij publiceert o.m. over (de komst van) de film, de avant-gardes en L.P. Boon, waaronder Het leven zelf, Ostrannenie en Sensitizing de Viewer.