De evolutie van schoonheid

Een opwindende kijk op evolutie: seksuele in plaats van natuurlijke selectie

Wetenschappelijk dogma stelt dat Darwins theorie van natuurlijke selectie alle takken aan de boom des levens kan verklaren: van het gedijen en uitsterven van diersoorten tot de individuele eigenschappen van elk dier. Maar is alles in de natuur echt te verklaren aan de hand van natuurlijke selectie?

Richard Prum, ornitholoog aan Yale, is overtuigd van niet. Diep in de tropische jungles zijn vogels te vinden met een duizelingwekkende verscheidenheid aan uiterlijke eigenschappen en paringsrituelen: de stompveermanakin zingt met zijn vleugels; de argusfazant imponeert zijn potentiële partner door zijn – met gouden 3D-bollen bedekte – sleep van veren op te zetten; de geelbroekmanakin betovert met een moonwalk. Tijdens zijn dertig jaar in het veld heeft Prum talloze eigenschappen gezien die losstaan van de selectie voor individuele overleving, of er zelfs lijnrecht tegenover. Om dit te verklaren stoft hij Darwins lang genegeerde theorie van seksuele selectie af, de theorie die stelt dat het kiezen van een partner op puur esthetische redenen een onafhankelijke motor van evolutie is.

Het uiterlijk kan veranderen op basis van de keuze van een partner, en daarom onafhankelijk van de strijd om overleving steeds uitbundiger worden. Deze keuze is ook de basis van het seksuele conflict tussen vrouwelijke autonomie en mannelijke controle. De theorie van seksuele selectie is van cruciaal belang voor het begrijpen van de menselijke seksualiteit, voornamelijk de manier waarop het mannelijk lichaam, en zelfs mannelijkheid zelf, zich heeft aangepast aan vrouwelijke voorkeuren door middel van evolutie.

De evolutie van schoonheid geeft een unieke wetenschappelijke kijk op de manier waarop de schoonheid van de natuur bijdraagt aan een completer begrip van evolutie, en een completer begrip van onszelf.