De eerste drie minuten

Als het heelal een begin heeft gehad, hoe heeft dit er dan uitgezien? Eeuwenlang behoorde het antwoord op deze vraag tot het terrein van de theologie en de mythologie. Wetenschapsmensen beschouwden deze vraag als volstrekt onoplosbaar - en ver buiten hun terrein gelegen - zodat ze zelfs het stellen ervan zinloos en onverantwoord achtten. Maar met de opkomst van de radioastronomie en de kernfysica kreeg de wetenschap de beschikking over machtige gereedschappen voor het zoeken naar aanwijzingen over het ontstaan van het heelal. Dit onderzoek leverde twee concurrerende theorieën op: de ‘steady state’ theorie, volgens welke het heelal eeuwig en onveranderlijk is en de theorie van de ‘oerknal’ (‘big bang’). Pas in de laatste jaren is het pleit tussen deze twee theorieën beslecht - althans in de ogen van het overgrote deel der onderzoekers - in het voordeel van de ‘oerknal’. Professor Steven Weinberg heeft zelfbelangrijke bijdragen op dit gebied geleverd en geeft in dit boek een overzicht van de huidige stand van onze kennis over de ontstaansgeschiedenis van het heelal. Het boek is zodanig geschreven dat het ook een leek op wetenschappelijk gebied de mogelijkheid biedt de huidige stand van de wetenschap met betrekking tot dit belangrijkste van alle vraagstukken te leren kennen. Professor Weinberg maakt in zijn betoog gebruik van een reeks ‘momentopnamen’, waarin de film van de eerste drie minuten telkens even wordt stilgezet, zodat men nauwkeurig kan bekijken wat er zich op die momenten in detail heeft afgespeeld. In die eerste drie minuten werd alle materie in het heelal geschapen uit een onvoorstelbaar dichte en ongedifferentieerde ‘oersoep’ van straling en energie, die uiteenspatte in een explosie, waarvan de sporen ook nog heden ten dage met onze telescopen waarneembaar zijn. Alvorens deze indrukwekkende vertraagde film voor ons af te draaien leert Professor Weinberg ons de elementaire deeltjes kennen en hun onderlinge wisselwerking, die in de eerste drie minuten een overheersende rol speelden. Tevens leert hij ons de natuurwetten kennen die de achtereenvolgende stadia van de evolutie van het heelal bepaalden. Steven Weinberg, momenteel verbonden aan de Harvard University in Cambridge (V.S.), heeft zelf baanbrekend onderzoek gedaan op het gebied van de elementaire deeltjes- fysica en astrofysica. Hiervoor werd hem in 1979 de Nobelprijs voor Natuurkunde toegekend. Het gebeurt maar zelden dat een wetenschappelijk onderzoeker van een dergelijk formaat de tijd neemt om zijn werk in voor leken begrijpelijke termen uiteen te zetten. In dit boek wordt de lezer op briljante wijze binnengevoerd in en rondgeleid door een intellectueel ‘reservaat’ dat tot heden slechts het domein was van een handjevol bevoorrechte onderzoekers. Als gids is Steven Weinberg zo glashelder en goed van stijl en tevens zo terzakekundig dat hij zijn eigen enthousiasme over dit fantastische onderzoeksterrein ook op zijn lezer weet over te brengen. Op de golven van zijn inspiratie en nieuwsgierigheid voert hij ons mee tot aan de uiterste grenzen van onze huidige kennis over de oorsprong van het heelal.