De eendracht van het land

J.D.M. Cornelissen was van 1930 tot zijn dood in 1947 hoogleraar in de algemene en vaderlandse geschiedenis der nieuwere tijden aan de Katholieke Universiteit te Nijmegen. Naast bronnenpublikaties liet deze tijdgenoot van Huizinga een bescheiden maar substantieel oeuvre na. Bij de behandeling van onderwerpen uit het verleden van Nederland wist Cornelissen telkens weer in zijn publikaties allerlei markante denkbeelden en verschijningsvormen uit de ideeën- en literatuurgeschiedenis, de kunstgeschiedenis met haar iconografie en de historiografie te situeren tegen de achtergrond van een algemeen Europees-humanistisch decor. Cornelissen kan dan ook worden getypeerd als een cultuurhistoricus met een eigen kijk op de veelvormigheid en de continuïteit in het geestesleven van de zestiende en zeventiende eeuw. De hier voor het eerst gebundelde bijdragen werpen niet alleen een verrassend licht op het gedachtengoed van onder meer Hooft, Vondel, Huygens, Aitzema, Marnix en Rembrandt, maar bieden tevens in hun gevarieerdheid een goed overzicht van de unieke werkwijze van een ten onrechte vrijwel vergeten historicus. In een uitgebreid essay plaatsen dr E.O.G. Haitsma Mulier (Universiteit van Amsterdam) en dr A.E.M. Janssen (Katholieke Universiteit te Nijmegen) het leven en werk van professor Cornelissen in een breder historiografisch kader.