Csardas

Deze monumentale roman, geschreven in de traditie van ‘Gejaagd door de Wind’ en ‘Oorlog en Vrede’ speelt tegen het decor van het Hongarije tussen de lente van 1914 en de vroege vijftiger jaren. De lezer wordt geconfronteerd met het wel en wee van de half-joodse bankiersfamilie Ferenc, een vooraanstaand geslacht in het feodale Hongarije van toen. De familieband is hecht, het aanzien groot, de bezittingen zijn uitgestrekt. De twee huwbare dochters, Eva en Amalia, genieten in hun beschermde wereldje van het uit mooie kleren en feesten bestaande leven. Een leven dat er voor de Ferencs rooskleurig en zorgeloos uitziet. Heel geleidelijk echter voltrekken zich de sociale veranderingen in het maatschappelijk leven, en ook de familie Ferenc zal de gevolgen hiervan aan den lijve ondervinden. Amalia begint het gezag van haar vader te negeren en wordt verliefd op een luitenant van lagere komaf. De Eerste Wereldoorlog breekt uit, waarmee de financiële aftakeling een aanvang neemt. Hoewel de gebeurtenissen in Rusland de familie de ogen hadden moeten openen, gaat het zorgeloze leventje, zij het met wat minder grandeur, na de oorlog gewoon door. Ook de wereldomvattende beurs-krach is nog geen genadeslag. Toch zet het opstandige element binnen de familie tegen het ouderlijk gezag en tegen de bourgeoisie door. De verdeeldheid neemt toe. Inmiddels zijn we beland bij de tweede generatie Ferencs, die moet accepteren dat de oude tijd voorbij is. Een proces dat maar heel moeizaam verloopt. Janos, de marxistische zoon van één van hun landarbeiders, overvleugelt hen in moed en macht. De haat groeit. Dan breekt de Tweede Wereldoorlog uit, met als dramatisch hoogtepunt het verraad van een fascistisch familielid, dat heel zijn joods-gelieerde familie door de Gestapo laat oppakken. Tot één van de overlevenden behoort Terez, een dochter uit de derde generatie, die zal trouwen met de inmiddels minder overtuigd marxistische Janos. Zijn huwelijk met Terez, het kind uit een geslacht dat bourgeoisie en fascisme kende, doet hem eens te meer beseffen dat ook het socialistisch idealisme zal afglijden tot een derderangs maatschappij, waarmee de uitersten elkaar ontmoet hebben en de geschiedenis zich heeft herhaald.