Bijbel in 230 gravures van Gustave Doré met fragmenten uit het oude en het nieuwe testament en de apokriefe boeken

Troost en uitdaging Bijbel betekent „boek”, en voor velen was of is de bijbel inderdaad „bet” boek: het boek der boeken. De bijbel slaat alle records, wat het aantal uitgaven betreft. Natuurlijk heeft de kollektieve reuzenonderneming om de bijbel op de markt te brengen zijn zwaartepunt in het gebied dat gestempeld is door jodendom en christendom, in het westen en in het oosten. Maar zending en missie hebben dit boek over de hele wereld verspreid en „naar alle volken” gebracht. Er zijn ook verwante boeken, zoals de meest verspreide: de koran van de Mohammedanen. Over de indirekte gevolgen die het bijbelse christendom voor de Europese beschaving en derhalve voor de toekomstmogelijkheden van de wereld heeft gehad, de slechte en de goede, behoeven we hier niet uit te weiden. Waarom leest men dit boek der boeken eigenlijk? Wat is zijn funktie? Gelovigen en niet gelovigen lezen het met verschillende ogen. Onder de skeptici zijn er sommigen die er alleen maar een verleiding in zien, in het oude testament een afschuwelijk gruwelboek, een dokumentatie van het schandaal in honderd vormen; in het nieuwe testament de verleiding om verraad te plegen aan het hier en nu; namelijk enerzijds aan de levensvreugde, anderzijds aan de opdracht ten opzichte van de wereld. Maar, ook wanneer veel mensen de bijbel niet aksepteren als het woord van God, die gesproken heeft, toch zullen ze deze bijbel erkennen als een van de grootste op schrift gestelde getuigenissen van de mensheid. Wat de gelovigen betreft, de één zal er troost in zoeken, een ander meer bemoediging en sommigen zelfs een uitdaging. Van degenen die zich aan de Schrift pogen te oriënteren, hebben velen daarin alleen zekerheid gezocht, en we hebben alle reden diegenen uit de weg te gaan die zich in hun eigen levensangst aan de heilige letters vastklampen en anderen hun dodelijke „waarheid” willen opleggen. Diezelfde Schrift geeft anderen de moed om te vertrouwen en opent hun hart. Wie dit boek leest als een zedeleer, als norm waarnaar men zijn gedrag bepaalt, heeft zichzelf daardoor óf aan banden gelegd óf bevrijd — en men heeft daarmee ook anderen óf aan banden willen leggen óf willen bevrijden. De bijbel is oorzaak geweest van de kruistochten, maar heeft ook de Godsvrede versterkt. Hij heeft — bij de bijbel hoort ook de uitleg ervan — godsdienstoorlogen ontketend; maar in deze tijd inspireert hij gescheiden levende kerken om opnieuw met elkaar in kontakt te komen en samen te werken. De bijbel is medeschuldig aan de gruwelen in Noord-lerland; maar wil men daar, waar de Dertigjarige oorlog in de 20ste eeuw wordt voortgezet, tot vrede komen, dan zal men niet alleen Angelsaksen en Kelten, kooplieden en proletariërs moeten verzoenen, maar ook Protestanten en Rooms-Katholieken: door de kracht van de blijde boodschap, die in de Schrift besloten ligt en steeds opnieuw vrij moet komen.