Terugkeer van de natuur

'Natuur' staat in de klassieke en middeleeuwse ethiek voor de oorspronkelijke, goddelijke, orde, waar goed handelen zich naar richt. Het moderne denken plaatst natuur en ethiek juist tegenover elkaar. Goed leven corrigeert de, nu als wreed of onverschillig beschouwde, natuur. 'Rede' in 'wil' worden als morele beginselen tegenover 'natuur' geplaatst.
In de hedendaagse ethiek staan de begrippen 'autonomie' en 'zelfbeschikking' centraal. Begrippen die de menselijke vrijheid en zelfbepaling benadrukken. Maar die ook serieuze beperkingen hebben. De mens wordt als redelijk en zelfstandig beschouwe, vrij van gevoelens en driften. Ervaringen van onze natuurlijke bestaansverhoudingen kunnen niet in de ethiek worden uitgedrukt.
De auteur onderzoekt hoe 'natuur' een rol kan spelen in een nieuwe, rijkere, ethiek. In deze tijd verwijst de metafoor natuur echter niet zozeer naar orde, noch naar morele onverschillighied, maar veeleer naar het andere: het vreemde en ongrijpbare dat ons zowel bedreigt als draagt. In onze morele oriëntatie moeten wij ons tot deze natuur verhouden. Onze verantwoorde lijkheid dragen, in het besef van de grenzen van de menselijke macht.
Dit boek is van belang voor wie geïnteresseerd is in ethische theorievorming, of in de wijsgerige fundamenten van zorgethiek, medische ethiek, bio-ethiek en milieu-ethiek. Angela Roothaan (1960), docent ethiek en wijsbegeerte & spiritualiteit aan de Vrije Universiteit, verbindt in haar onderzoek de vraag naar de morele en spirituele motivatie van mensen met die naar de concrete levenservaring. Over deze thematiek publiceerde zij diverse artikelen. Samen met Theo Boer publiceerde zij Gegeven. Ethische essays over het leven als gave (2003). Earder publiceerde zij Vroomheid, vrede, vrijheid. Een interpretatie van Spinoza's Tractatus Theologico-Politicus (1996).