Ontdek je woorden

Wanneer werd voor de eerste maal het woord 'dictator' in een Nederlands gedicht gebruikt? Wie schreef in het begin van deze eeuw over 'fulpen cypressen' aan de Middellandse-Zeekust? Waarvoor diende de 'imperiaal' op de vroegere omnibussen en diligences? Wat is het verschil tussen 'Europeanen' en 'Europeeers'? Wat hebben 'koteletten', 'favoris' en 'tochdatten' met elkaar gemeen? Hoe zit het met het vaak verwarrende gebruik van 'hen' en 'hun', en in welke kring vooral werd het woord 'onlosmakelijk' gebruikt? Deze en dergelijke vragen komen aan de orde in het boek Ontdek je woorden, geschreven door J. G. A. Thijs, oud-redacteur van ochtendblad Trouw. Jarenlang ging Thijs in zijn zaterdagse rubriek in op zaken die met onze taal te maken hebben, en daarbij veroorloofde hij zich menig uitstapje naar onze 'schone letteren' of in onze geschiedenis. Uit deze rubrieken is voor dit boek een keus gemaakt, waarbij soms flink werd bewerkt en uitgebreid. Soms vindt de schrijver een aanleiding in actueel taalgebruik: voor Willem Frederik Hermans is de klok een 'zij' (hoe zit het met het rare verschijnsel van de geslachten in onze taal?), Remco Campert schreef dat hij lets 'losgetroggeld' had (waar komt '(af)troggelen' vandaan?), een televisie-omroepster zegt de kijker 'gedag' (een woord uit de 'volkstaal', dat desondanks in menig literair werk terechtkwam), een oud-minister vertelt dat hij op een bepaald moment politiek 'afgebrand' was (een woord dat in die betekenis niet eens in het woordenboek staat). Ook schrijft Thijs over zaken die hij ergens in het land waarneemt, of over auteurs die hem op dat moment fascineren: J. K. van Eerbeek, J. Slauerhoff, Willem de Merode, Karel van de Woestijne (die als journalist zo heel anders schreef dan als dichter).