In Nederland door omstandigheden

Stil zijn ze gekomen en stil zijn ze gebleven, de tweehonderdduizend Indische Nederlanders die na 1950 van Indië naar hier kwamen. Ze hadden hun moederland verloren aan het Indonesische nationalisme en een vaderland was Holland nu ook niet direct voor ze. Ze moesten zich aanpassen, aanpassen, aanpassen. Ze woonden in pensions, jarenlang; ze werden uitgelachen om hun sarong, hun spraak, hun eten. Ze zeiden niets terug, pasten zich nog meer aan en deden of ze tevreden waren. Maar onder elkaar zeiden ze wie ze waren en waarom ze hier waren: Indo's, In Nederland Door Omstandigheden. Want hun kinderen, en zijzelf, weten dat het knaagt: het verdriet om familie die daar bleef, de herinneringen aan het Jappenkamp en Nederlands onbegrip, het groeiende racisme ook tegen hen ('Rot op, blauwe!'), het eeuwig je 'dubbel bewijzen', omdat je Indisch bent. Tessel Pollmann en Ingrid Harms spraken in en rond Alkmaar met de Indische mensen die daar in de jaren vijftig kwamen. En met hun kinderen en kleinkinderen. Hun reportage verscheen als Kleurkatern 19 van Vrij Nederland in 1982. Hoewel deze sinds lang is uitverkocht, is er steeds weer vraag naar. Vandaar een herdruk, aangevuld met een uitvoerige inleiding en een opstel van Tessel Pollmann over het racisme in de koloniale damesroman van vóór de oorlog.