Gedichten

'The great poet writes his time,' schreef Eliot. In het werk van de Braziliaanse Carlos Drummond de Andrade (1902-1987) lezen we onze tijd. Drummond biedt geen hoop, geloof, troost, geen leefregels of zekerheden, geen houvast van welke aard ook. Hij is daarom de dichter van de menselijke onmogelijkheid genoemd, wat hem meteen vanaf zijn sensationele debuut in de jaren twintig van de vorige eeuw tot de meest omstreden figuur in het nogal conservatief getinte Braziliaanse literaire leven heeft gemaakt. Als de mens zo in elkaar zit dat hij moet communiceren, dat hij daartoe taal en liefde heeft maar dat taal en liefde weer tekort schieten, dan rest volgens Drummond slechts een surrogaat van liefde en de grootst mogelijke terughoudendheid in de taal. Het is het overal voelbare besef van bescheidenheid die de mens tegenover zichzelf verplicht is, een simpele kwestie van fatsoen wil hij met zichzelf coherent zijn, dat Drummond en zijn werk kenmerkt en de toon van dit werk bepaalt: een soms wat korzelige toon, waarin wantrouwen klinkt tegen elke vorm van enthousiasme, het gebruik van understatement, anticlimaxen, kleine woorden voor grote dingen, colloquialismen, dit alles gelieerd aan een onmiskenbare ondertoon van classiciteit.
Maar de paradoxale waarheid is dat dit werk, ondanks de door de schrijver beoogde schijn van het tegendeel, wel degelijk in staat is te helpen. Drummond bewijst met zijn werk dat het leven, ongerijmd als het is, leefbaar is.
Een internationale consensus rekent Drummond tot de belangrijkste Latijns-Amerikaanse dichters van de twintigste eeuw. Generaties Brazilianen hebben hem erkend als hun intellectuele mentor. Deze man, die geen enkele poging deed bij wie ook in de smaak te vallen, is in Brazilië voor grijsaards en scholieren en alle leeftijdsgroepen daar tussenin - en dat zonder ook maar een zweem van twijfel - de grootste.
August Willemsen - de vertaler van onder anderen Fernando Pessoa en Machado de Assis - is erin geslaagd een keuze en vertaling te realiseren die Drummond geheel en al recht doet.