Een bijzondere relatie

In 1897 vond te Bazel het eerste wereld-zionistencongres plaats (zie foto) waarna in de regio Palestina een ontwikkeling tot stand kwam met dramatische gevolgen voor overwegend het niet-joodse bevolkingsdeel. Doel van de politieke zionisten was de creatie in Palestina van een eigen Joodse Staat, omschreven als een nationaal tehuis voor het Joodse Volk. De palestijnse bevolking omvatte des tijds een joods deel van hooguit 8 procent. Islamieten vormden het grootste deel, met daarnaast een christelijke minderheid. Emigratie – Aliya – van duizenden Joden vanuit (Oost-)Europa, en later vanuit andere delen van de wereld, veroorzaakte enorme verschuivingen in die verhoudingen, met onrust en verzet onder de Palestijnen als gevolg. Het conflict Israël-Palestina wordt doorgaans aangeduid met ‘Palestijns vraagstuk’ of ‘the Question of Palestine’. Egbert Talens, auteur van Een bijzondere relatie, het conflict Isra-el-Palestina nader bekeken – 1897-1993, beschouwt die term als volstrekt bezijden de realiteit van de politieke gebeurtenissen tussen de rivier de Jordaan en de Middellandse Zee. Het ijveren van de Palestijnen voor zelfstandigheid en onafhankelijkheid als kwestie bestempelen, doet problematisch aan. Het systematisch beletten daarvan, eerst door van elders komende Joden en later door Israël, verdient – als kwestie – wel een kwalificatie, maar ‘palestijns’ kan niet de term zijn. Het politiek-zionistische streven, met een Joodse Staat als uitkomst, is in oorsprong en uitvoering een selectief socio-etnocratisch en geen algemeen socio-democratisch proces. In Een bijzondere relatie wordt het eerstgenoemde proces gedocumenteerd en geanalyseerd aan de hand van (de) stadia die bepalend waren voor ‘het succes‘ van dít Israël. Pogingen het hierdoor ontstane conflict te beslechten, zijn tot falen gedoemd zolang symptoombestrijding er het kenmerk van is. Beduchtheid voor het stellen van de juiste diagnose is evenredig aan de duur van deze controverse, die nog vele Israëliërs en Palestijnen vroegtijdig van het leven zal beroven, totdat rationele overwegingen de emotionele weten te beteugelen.