De sublimatie

Sublimatie is volgens Freud het vermogen een oorspronkelijk seksueel doel te verruilen voor een ander doel, dat niet seksueel is maar psychisch daaraan verwant. Door sublimatie vindt de oorspronkelijke seksuele drift haar bevrediging in een niet-seksuele activiteit, die sociaal of ethisch hoger gewaardeerd wordt. Kunst en andere culturele waarden zouden het resultaat zijn van gesublimeerde driften. De theorie van de sublimatie vormt de verbindende schakel tussen de driften, de psychopathologie, het culturele leven en de voortbrengselen van de geest. Hoewel Freud altijd heeft vastgehouden aan de fundamentele betekenis van de sublimatie, is hij er nooit in geslaagd dit begrip theoretisch uit te werken. Als we dat doen, treden er impasses in de psychoanalytische theorie aan het licht. Moeten we wel blijven vasthouden aan het begrip sublimatie dat theoretisch niet goed te verenigen lijkt met de overige begrippen? Of moeten we de theoretische begrippen herzien, en ze in overeenstemming brengen met wat de klinische ervaring ons heeft geleerd, zodat de theorie van de sublimatie mogelijk is? Antoon Vergote kiest voor het laatste zonder de band met de praktijk uit het oog te verliezen. Op grond van een zorgvuldige en kritische lectuur van Freuds geschriften die verband houden met de sublimatie komt hij tot een kritische herziening van verschillende psychoanalytische grondbegrippen.