De principes van Huygens

Uitgangspunt van 'De Principes van Huygens' is de 'Traité de la Lumière' van Christiaan Huygens (1629-1695). Het Principe van Huygens over de voortplanting van lichtgolven wordt nog immer als zodanig gebruikt. Fascinerend is daarom Icke's conclusie over Huygens' Principe van het Licht: "Pas nu ik de Traité zowat stukgelezen heb besef ik hoe uitzonderlijk knap het van Huygens was om te werken met golven zonder golven." Zonder Huygens geweld aan te hoeven doen, toont Icke op elegante wijze de genialiteit van Huygens' onderzoek aan, en de overtuigende kracht van zijn scherpste wapen: de meetkunde.

Uit De verhandeling over het Licht herleidt Icke het andere principe van Huygens, zijn Principe van het Onderzoek, dat aan alle wetenschap ten grondslag behoort te liggen. Waarnemen, opmerken, veronderstellen, voorspellen, opnieuw waarnemen - langs deze weg voltrekt zich de ware werkwijze van de opmerkzame geest. Huygens zegt het in 1690, in zijn Verhandeling aldus: "Waar wiskundigen hun stellingen bewijzen uitgaande van zekere en onbetwistbare uitgangspunten, worden hier principes bevestigd door de conclusies die men eruit trekt; het kan niet anders uit de aard der zaak. Toch is het mogelijk op die manier een mate van waarschijnlijkheid te bereiken die bijna niet onderdoet voor absolute zekerheid." Het vergt heldenmoed om in tijden van zekerheid, onzekerheid als uitgangspunt te nemen.

De bewondering van Vincent Icke is gegrond en onomwonden: voor de intellectuele moed van Huygens, voor de geestdriftige en gepassioneerde onderzoeker, die zowat even vindingrijk en productief was als Leonardo da Vinci. Met 'De Principes van Huygens' houdt Icke ons, een-en-twintigste-eeuwers, Christiaan Huygens als toonbeeld voor van opmerkzaamheid en klaarheid van geest.