De broeikas bij de rivier

Voor hij als essayist, literatuurhistoricus en columnist roem vergaarde met boeken als Het geloof der kameraden, Uren met Henk Broekhuis, Een dag uit het leven van de reuzenkoeskoes en Geschiedenis van de Russische literatuur heeft Karel van het Reve twee romans geschreven. Deze zijn merkwaardig genoeg enigszins in vergetelheid geraakt. Deze uitgave laat zien dat dat geheel ten onrechte is. In Twee minuten stilte, voor het eerst verschenen in 1959, staat de gewelddadige dood van een Amsterdamse hoogleraar centraal. Deze sleutelroman is naar de vorm een detectiveverhaal, maar kan met evenveel recht een handleiding voor bibliothecarissen worden genoemd, of een satire op de academische wereld- met als hoogtepunt de hilarische beschrijving van het cortège der hoogleraren bij een promotie. Alles in de heldere, geestige, onnavolgbare stijl die ook Van het Reves latere werk kenmerkt. Nacht op de kale berg, uit 1961, is een schelmenroman. Met grote precisie en liefde voor detail wordt beschreven hoe twee jongemannen, Bram en Joop, door het stichten van een religieuze sekte, binnen een jaar een miljoen vergaren. Dat miljoen hebben zij als bruidsschat beloofd aan Maartje, die zij hebben ontmoet op een berg in de Ardennen en die na het geld gekregen te hebben voor Bram of Joop zal moeten kiezen. Als zij na een jaar terugkeren op de 'kale berg' en dit volgens afspraak aan Maartje kenbaar maken door het ontsteken van een kampvuur, neemt het verhaal echter een noodlottige wending...