Boven het dal en andere verhalen

Nescio (J.H.F.Grönloh) heeft in zijn lang leven weinig geschreven. Zijn lezers moesten het jaren lang doen met 'De uitvreter', "Titaantjes', en "Dichtertje', respectievelijk uit 1910, 1914 en 1917. Toch vervaagde het voor hem zo typerende pseudoniem, dat immers Ik weet niet betekent, nimmer tot de aanduiding van een eerbiedwaardige historische reputatie, maar blééf de naam van eenbelangrijke, lévende schrijver, wiens voor de erosie van de tijd onaantastbaar werk, door nieuwe generaties wederom werd bewonderd, Want de zwaarmoedige humor, de 'moderne' directheid en het stylistisch meesterschap dezer compacte verhalen, behielden hun glans. Wie Nescio las en herlas, verlangde dan ook naar meer werk van dezelfde pen. In 1946 gaf hij een paar korte schetsen uit, onder de titel 'Mene tekel', maar eerst in 1961 kwam hij voor de dag met een groter manuscript, dat hij in 1942 afsloot met de woorden: 'En dan heb ik hiermee mijn litteraire nalatenschap verzorgd, alsof ik inderdaad overleden was'. Het boek bevat verhalen en fragmenten, waaronder een nimmer voltooid tweede deel van 'De uitvreter', die niet alleen figuren die ons lief geworden waren doen herleven, maar bovendien indrukwekkend getuigen van Nescio's onverbleekt, uitzonderlijk groot schrijverschap. S. Carmiggelt