Tussen twee bronzen ruiters

De twee bronzen ruiters van de titel van dit boek zijn het ruiterstandbeeld van de Romeinse keizer Marcus Aurelius op het Capitool in Rome en dat van de Russische tsaar Peter de Grote op het Senaatsplein in Sint-Petersburg. Van de talloze ruiterstandbeelden die in de loop der tijden her en der in Europa zijn opgericht, behoren deze twee stellig tot de beroemdste. Het beeld van de ‘wijze’ keizer Marcus Aurelius zou zeker vergeten en waarschijnlijk niet eens bewaard gebleven zijn als de christenen van na de val van het Westromeinse rijk niet de fout hadden gemaakt te denken dat het een beeld was van de eerste christelijke keizer van Rome en de stichter van Con stantinopel, de hardhandige Constantijn de Grote. - Het beeld van Peter de Grote zou misschien wel bewaard gebleven maar zeker vergeten zijn als Poesjkin, Ruslands eerste klassieke dichter, het in zijn gedicht ‘De bronzen ruiter’ niet tot een symbool had gemaakt van de tegenstelling tussen de ontzagwekkende koele almacht van een groot maar hardhandig keizer en de deerniswaardige onmacht van een kleine man die tot in zijn dromen door die almacht wordt achtervolgd. Het beeld van Marcus Aurelius geldt al sinds de renaissance als klassiek. Het beeld van Peter is dat inmiddels ook geworden, niet in de laatste plaats door het gedicht van Poesjkin. In de titel van dit boek symboliseren de beelden de oude klassieken van de Grieks-Romeinse wereld en de manier waarop deze hebben gewerkt als ferment en gediend als fundament voor de nieuwe klassieken van Rusland.