Ontsporing

Diederik Stapel was een vooraanstaand wetenschapper, gerespecteerd door zijn vakgenoten en populair bij zijn studenten. Aan zijn glansrijke carriere kwam een abrupt einde toen in september 2011 bekend werd dat Stapel veelvuldig onderzoeksresultaten had vervalst en zelfs had verzonnen. Zijn val was diep en hard. Maandenlang beheerste Stapels ontsporing de nationale en internationale media. Zijn handelwijze zal de boeken ingaan als een van de meest opzienbarende voorbeelden van wetenschappelijk bedrog ooit. Hoe kon hij zo hoog stijgen en zo dramatisch diep vallen? In Ontsporing vertelt Diederik stapel voor het eerst sinds de onthulling zijn verhaal: zijn keuze voor de wetenschap, zijn enthousiasme en nieuwsgierigheid, zijn verlangen naar antwoorden en inzichten, de experimenten die hij opzette en de verleidingen waaraan hij geen weerstand kon bieden. Op pijnlijke wijze maakt hij duidelijk hoe hij zijn collega's en studenten, maar vooral zichzelf, stukje bij beetje een rad voor ogen draaide. Stapel trapt niet na, beschuldigt niemand en veegt zijn eigen straatje niet schoon; hij onderzoekt zichzelf minutieus en geeft de lezer een kijkje in de krochten van zijn ziel.

Ontsporing is zowel een wetenschappelijke thriller waarvan de lezer de afloop al kent, als een vingerwijzing voor iedereen die wel eens verleid is om in zijn leven, werk of relatie de werkelijkheid mooier voor te stellen dan zij is. Het is het even onthutsende als ontroerende relaas van een intelligente, zoekende geest, die het verkeerde pad koos. Maar bovenal is Ontsporing een moedige, genadeloze autobiografie van een wetenschapper die keihard ten val kwam.

Diederik Stapel (Oegstgeest, 1966) is getrouwd en heeft twee dochters. Tot zijn val in september 2011 was hij werkzaam in de universitaire wereld. Nu werkt hij als adviseur, motivator, meedenker, vragensteller en ervaringsdeskundige.

'Alles kwam altijd heel mooi uit. Dat was het fijnst. Wat logisch leek, was waar. Dat gaf een voldaan en rustig gevoel. Als ik slimmer was geweest, had ik regelmatig onderzoek laten mislukken. Dat was realistischer, rationeler en sluwer geweest. Maar dat kon ik niet. Ik was een junkie geworden. Ik wilde dat het briljant en helder was. Hoe schitterender, hoe beter. Wat ik bedacht werd steeds mooier en mooier, en ik begon er ook steeds meer en meer in te geloven. Wat was de wereld prachtig. Wat was alles overzichtelijk gerangschikt. Hoe dikker het web van leugens werd, hoe meer ik begon te geloven dat het allemaal waar was. Dat was de enige manier om het vol te houden.'