Mannen met macht

De Bourgondische hertogen en hun Habsburgse opvolgers bestuurden de vijftiende- en zestiende-eeuwse Nederlanden niet alleen. De landen waren te verscheiden en de onderlinge afstanden te groot. Daarom benoemden de vorsten overal, in de steden en in de gewesten, in het leger en op de vloot, plaatsvervangers die een stukje van hun gezag mochten uitoefenen. Alleen edellieden beschikten over voldoende maatschappelijk prestige om deze taken naar behoren te vervullen.

Mannen met macht biedt een groepsportret van de 270 adellijke heren die dergelijke sleutelposities tijdens de laatste decennia van de vijftiende en de eerste decennia van de zestiende eeuw bekleedden. Samen vormden ze een groep die kan worden aangeduid als de toenmalige Nederlandse aristocratie.

De auteur besteedt eerst aandacht aan de verschillende functies die deze aristocraten uitoefenden. Daarna brengt hij hun sociale en regionale achtergronden, hun vorming en hun huwelijksstrategieën in kaart. Vervolgens gaat hij na wat er gebeurde wanneer vorst en aristocraten het vertrouwen in elkaar verloren. Tot slot beschrijft Hans Cools hoe de opeenvolgende vorsten, met behulp van aristocraten, poogden greep te krijgen op de (katholieke) kerk in de Nederlanden. Zo ontstaat een fascinerend beeld van de Nederlandse aristocratie in de overgang van Middeleeuwen naar Nieuwe Tijd.